Wat als je het lief van je beste vriend(in) niet kunt luchten? Dirk De Wachter geeft het antwoord

Dirk De Wachter, Jean Paul Van Bendegem, Katrien Schaubroeck en Johan Braeckman buigen zich beurtelings over een ethische kwestie.

De vraag

“Mijn beste vriendin heeft sinds enkele maanden een nieuw lief, en laat me maar meteen met de deur in huis vallen: ik erger me onophoudelijk aan hem. Onlangs bijvoorbeeld, tijdens een kerstetentje met onze vaste kliek, toonde hij amper interesse in de gesprekken aan tafel. Het grootste deel van de avond heeft hij zelfs gewoon op zijn telefoon gescrold. Op de momenten dat hij wél spreekt, gedraagt hij zich als een ongelofelijke betweter. Altijd lijkt hij het laatste woord te willen hebben, en zelfs mijn vriendin praat hij op zulke momenten onder tafel. En dan zijn er nog zijn aangebrande grappen, die soms op het randje van seksistisch zijn, en waar mijn vriendin zich overduidelijk óók ongemakkelijk bij voelt.

“Wat me vooral verbaast, is hoe mijn vriendin ooit kon vallen voor iemand met wie ze op het eerste gezicht nauwelijks raakvlakken heeft. Zij stroomde altijd over van ambitie, terwijl hij alleen maar moppert over zijn werk. Zij wil de wereld rondreizen, terwijl hij koste wat het kost in zijn geboortedorp wil blijven wonen. Ik betwijfel dus dat mijn vriendin écht gelukkig is met haar nieuwe lief. De keren dat we het al over hem hadden, zei ze dat hij haar tot rust brengt, maar liet ze ook vallen dat ze wat gewrongen zat met hun nogal uiteenlopende toekomstvisies. Er zal hoe dan ook water bij de wijn gedaan moeten worden.

“Ik vrees dus dat de relatie mijn vriendin op termijn zal beknotten, en dat ze haar dromen misschien aan de kant zet voor iemand die haar niet verdient. Moet ik het met mijn vriendin hebben over de bedenkingen die ik me bij hun relatie maak? Of loop ik daarmee alleen het risico om ons uit elkaar te drijven?”

Het antwoord van psychiater Dirk De Wachter

“Dit soort vraagstukken zie ik in mijn praktijk dagelijks voorbijkomen. Vrienden evolueren nu eenmaal, en komen al eens een lief tegen dat ook de dynamiek in de vriendschap verandert. Dat kan absoluut vervelend zijn.

“Als de eerste contacten met het nieuwe lief van je beste vriendin niet zo vlot verliepen, zou ik alleszins niet aarzelen om dat respectvol met haar te bespreken. Je zou het onderwerp in heel voorzichtige taal kunnen aansnijden, door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Die nieuwe vriend van jou ziet er een sympathieke kerel uit, maar zo’n nieuw lief is voor ons toch ook altijd een beetje wennen.’ Dat kan een toegangspoort zijn en een manier om ook je vriendin de kans te geven om haar gevoelens over de situatie te bespreken.

“Als deze vriendschap je dierbaar is, zou ik in elk geval niet voor de harde confrontatie kiezen door je vriendin te zeggen dat haar nieuwe lief nergens op lijkt. Want als zij vervolgens voor de rest van haar leven met deze man samenblijft, ben je de vriendschap mogelijk kwijt. Misschien ben je bereid om dat offer te brengen, maar dan stel ik me toch vragen bij de sterkte van de vriendschap.

“Een van de ergernissen die je aanhaalt, is dat het nieuwe lief van je vriendin niet erg veel moeite doet om jullie vriendengroep te leren kennen. Maar daar zou ik toch niet te snel over oordelen. Misschien is jullie kliek wel zó close dat het lief zich als nieuweling wat op zijn ongemak voelt. Geef hem dus vooral de tijd om te acclimatiseren en om de gebruiken van jullie groep beter te leren kennen. Het zou ook kunnen dat hij van nature wat stiller is en dat hij zich vanuit een soort compensatiedrang wat zelfzekerder opstelt dan hij is. Dat zou alleszins de opgeblazen praat verklaren. Dat valt kennelijk niet in goede aarde, maar ik zou toch nog even hoopvol blijven en deze man wat meer tijd geven. Misschien kan je zelfs aan je vriendin vragen of jullie als vriendengroep iets kunnen ondernemen om haar lief de volgende keer wat meer op zijn gemak te stellen.

“Als dat nieuwe lief toch echt een onverlaat blijkt te zijn, dan verandert dat de zaken uiteraard. Misschien veroorzaakt de relatie dan toch een breuk in jullie vriendschap en zullen jullie elkaar in de toekomst minder vaak zien. Dat kan, maar ook dat hoeft niet per se waar te zijn. Want hebben we niet allemaal vrienden van wie we de wederhelft niet erg hoog inschatten? Je zou dan wat vaker alleen met je vriendin kunnen afspreken en bepaalde gevoelige onderwerpen uit de weg gaan als haar lief er wel bij is.

“Hoe dan ook denk ik dat je als vriend behoorlijk moeilijk kan beoordelen of je vriendin en haar nieuwe lief al dan niet een goede match zijn. Een ogenschijnlijk gebrek aan raakvlakken tussen beide partners zegt niet per se iets over de sterkte van hun relatie. Het gebeurt immers vaak dat we denken naar een bepaalde soort partner op zoek te zijn, maar dat we daarna toch voor het compleet tegenovergestelde vallen. In de liefde gaat het er allemaal niet zo voorspelbaar aan toe, en dat is maar goed ook.

“Misschien leer je je vriendin door haar partnerkeuze zelfs wat beter kennen. Het kan bijvoorbeeld best zijn dat jouw vriendin toch niet zo avontuurlijk of ambitieus is als ze zich voordeed, en dat ze net graag in zee gaat met iemand die haar een wat gewoner leven kan bieden. Als die uiteenlopende kijk op het leven toch voor onrust binnen hun relatie zorgt, hebben we als mens gelukkig ook nog andere personen om bepaalde dingen mee te doen. De avontuurlijke reizen zou je vriendin dan met jou kunnen ­maken, als dat iets is wat jullie delen. Haar lief kan dan gewoon thuisblijven.”