Verhoog je met een dutje tijdens de werkdag de productiviteit?

Met een glijbaan het kantoor binnenroetsjen, een yogales tijdens de lunchpauze of zelf bepalen hoe vaak je op vakantie gaat. Bedrijven experimenteren volop met maatregelen die gelukkigere, gezondere én productievere werknemers moeten opleveren. Ook de powernap is zo’n trend.

Bij sommige bedrijven mag je onder werktijd een powernap doen om weer op te laden. Wie doen het? Bij sommige ziekenhuizen is het niet ongebruikelijk even een powernap te doen. Evenals bij, hoe kan het ook anders, de grote techbedrijven. En ook steeds meer kantoren en fabrieken, zoals kunststoffenfabrikant Sabic, wagen zich eraan.

Ontwerpers spelen handig in op de powernapbehoefte. Kantoorinrichter Ahrend ontwikkelde de ‘Loungescape Powernap’, een halfopen capsule met vibrerend matras en rustgevende muziek. Je hebt de Lay Flat Office Chair, een bureaustoel die je helemaal plat kunt leggen. De EnergyPod, met onder meer een ingebouwd wake-uplight. En ontwerper Iris Muriël maakte Piece of Comfort, een opklapbaar bed van essenhout. Gewoon wat matrasjes neerleggen in een rustgevende ruimte kan natuurlijk ook.

Waarom bieden bedrijven het aan? Bij chemiebedrijf Sabic wilden ze al in 2007 de gezondheid en duurzame inzetbaarheid van hun werknemers vergroten. “We lieten het personeel een vragenlijst invullen waarin ze zelf konden aangeven wat hun wensen op het gebied van gezondheid waren”, vertelt bedrijfsarts Henri Hendrickx. “Daaruit bleek dat veel werknemers slaapklachten hadden.” Het personeel kreeg, afhankelijk van de klachten, een medische interventie of een zelfhulpprogramma aangeboden.

In 2015 werd dat programma nog verder uitgebouwd, vertelt Hendrickx, omdat vooral werknemers die moeilijk tegen ochtend- of nachtdiensten konden nog steeds veel slaapproblemen hadden. Het personeel krijgt daarom sindsdien informatie over het effect van voeding op de slaap, mag voortaan zelf het rooster invullen (nachtdiensten voor avondmensen en ochtenddiensten voor vroege vogels) én sinds 2015 kan er bijgeslapen worden in een speciale stoel in een rustgevende ruimte. “Het is niet verplicht, maar als je zin hebt, kun je er gebruik van maken”, zegt Hendrickx. “Er staan geen rijen, maar een beperkte groep heeft hier echt baat bij.”

Powernap

Werkt het? Dat een powernap effectief is, komt naar voren in verschillende onderzoeken. Het dutje zou de productiviteit, het cognitief vermogen en de alertheid verhogen. “Een powernap geeft verkwikking. Je voelt je fitter en alerter”, zei Gerard Kerkhof, emeritus hoogleraar en slaapexpert, eerder tegen de Volkskrant. Dat goede gevoel duurt ongeveer twee uur.

Er zijn duidelijke richtlijnen voor een goede powernap. De belangrijkste is de duur. Volgens Kerkhof mag die nooit langer dan vijftien minuten zijn. Iemand die powernapt, moet vermijden in een diepe slaap te komen. Als je dan wordt gewekt, heb je juist last van traagheid en ga je sneller fouten maken. Ten tweede is het belangrijk niet te laat een dutje te doen, omdat je anders soms ’s avonds niet meer in slaap kunt komen.

De ervaringsdeskundige? Stafadviseur Roeselien - what’s in a name - Jaspars is lovend over de powernapruimte in het Nederlandse VUmc-ziekenhuis. Eerder zei ze tegen de Volkskrant er twee keer per week gebruik van te maken. “Op het moment dat ik denk: pffff, ik zie het even niet meer zitten, ga ik even liggen. Daarna maak ik minder snel fouten.”

Kasper Janssen, die met zijn bedrijf Nap@work bedrijven advies geeft over powernaps, raakte geïnteresseerd in dit type dutje tijdens zijn tijd als poortarts op de spoedeisende hulp. “Als ik na een dubbele dienst nog ging studeren, nam ik de woorden eigenlijk niet meer in me op. Ik was aan het knikkebollen. Als ik eraan toegaf en tien minuten op mijn boek ging liggen, kon ik daarna weer verder. Dat is effectiever dan veertig minuten knikkebollend boven je boek hangen zonder iets op te nemen.”

Oordeel? Dit willen we allemaal wel. Wel stuiten we op wat praktische bezwaren. Dekens of kussens delen met collega’s lijkt ons minder plezierig en ook dutten we het liefst in absolute anonimiteit. Een clean houten bedje zoals die van Iris Muriël in een afgesloten ruimte lijkt ons daarom het beste.