Veel insectwerende producten werken helemaal niet. Zo houdt u muggen wél buiten de slaapkamer

Hoe hoger de nacht- en watertemperatuur, hoe groter de muggenpopulatie. Last van de kleine, zoemende insecten in je slaapkamer? Dit kun je doen.

In ons land wonen tientallen soorten muggen. Verreweg de meesten daarvan zijn ongevaarlijk. De kans dat muggen in België ziekteverwekkers overdragen op mensen is dan ook zeer klein.

Maar hoe onschuldig ook, dat maakt de beestjes niet minder irritant. Het gezoem en de jeuk die ze kunnen veroorzaken zijn redenen genoeg om de insecten niet in huis te willen. Maar wat doe je als ze al binnen zijn?

Wat werkt niet tegen muggen?

Er zijn een heleboel anti-mugproducten op de markt die niet of nauwelijks werken. “Meuk”, zoals de Nederlandse medisch entomoloog Bart Knols dat noemt. Knols is schrijver van het boek Mug (2009), en deed jarenlang onderzoek aan de Radboud Universiteit in Nijmegen naar malariamuggen. Hij hekelt vooral spullen die geïmpregneerd zijn met citronella (olie verkregen van bepaalde grassoorten). Van tafelkleden tot polsbandjes: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt keer op keer dat dit niets uithaalt.

Ook voor stekkers met citronella, ultrasone (heel hoge) geluiden of uv-licht is geen enkel wetenschappelijk bewijs. Vloeistofverdampers in het stopcontact, die insecticide afgeven (synthetische pyrethroides) werken wel, maar alleen in kleine, afgesloten ruimtes zonder ventilatie. “En daar wíl je het niet gebruiken, want dan lig je de hele nacht insecticiden in te ademen”, aldus Knols.

Ook huis-tuin-en-keukenmiddeltjes als lavendel op je hoofdkussen of een citroenplant in de slaapkamer hebben geen effect. Een ventilator dan? Muggen zouden niet tegen de wind in kunnen vliegen, maar wederom geldt: er is geen bewijs. Het is waarschijnlijker dat je door het geblaas van de ventilator het gezoem niet meer hoort, dan dat de muggen het écht opgeven.

Wat werkt dan wel?

Eigenlijk maar een paar middeltjes, waarvan de bekendste: diethyltoluamide. Oftewel DEET. Muggen hebben een hekel aan de smaak en geur van het insectwerende middel. Dat proeven ze met hun poten, waardoor ze niet meer op je huid willen landen, bleek twee jaar geleden uit onderzoek van de Rockefeller University in New York.

Ook is wetenschappelijk aangetoond dat insecten een hekel hebben aan picaridine, een relatief nieuwe stof, evenals lemon-eucalyptusolie met een verhoogde concentratie citriodiol. Middelen met een van deze bestanddelen zijn dus onmisbaar als je op reis gaat naar malaria- en knokkelkoortsgebieden. “Gebruik deze middelen op alle onbedekte delen van het lichaam en kom daar niet aan met citronella-polsbandjes of apparaatjes met ultasoon geluid, want dan loop je serieus gevaar”, aldus Knols.

In België is jezelf elke avond insprayen met een afweermiddel niet nodig en zelfs af te raden. DEET is bovendien een vrij heftig middel. Het brandt in wondjes, ogen of mond en kan plastic aantasten – kijk dus uit met tuinmeubilair, horlogebandjes en brillen – en is minder geschikt voor kinderen en zwangere vrouwen.

Bart Knols zweert daarom bij de klamboe. “Het is een uitstekend middel om jezelf te beschermen. Ik vind het heerlijk om in mijn kooitje te liggen en muggen te horen zoemen, met de wetenschap dat ze niet bij me komen.”

Voor wie zich vooral ergert aan het gezoem en minder aan de jeuk, heeft de medisch entomoloog nog een opmerkelijke tip. “Blijf een half uur rustig liggen met het laken van je af en wacht tot de mug je heeft geprikt. Als ze zich heeft volgezogen met bloed, gaat ze weer op de muur zitten en kun jij slapen.”

Kun je voorkomen dat muggen binnendringen?

Een efficiënte manier om muggen buiten te houden, zijn horren voor ramen en buitendeuren. Nog een tip: voorkom dat muggen eitjes in en om het huis leggen. Dat doen ze in stilstaand water, dus leeg die emmer met regenwater in de tuin, kijk de dakgoten na en inspecteer bloembakken met water op larven.

Vergeet ook niet om binnenshuis te zoeken naar laagjes water. Knols: “Soms gebruiken muggen het afvoerputje van de douche of een toilet dat lang niet is doorgespoeld als broedplaats.” Dat wil je zéker niet. Een mug kan na elke goede bloedmaaltijd 150 eieren leggen, waardoor je binnen de kortste keren een plaag in huis hebt.

Dit artikel verscheen in De Morgen op 5 augustus 2021.