Van goede genen tot moppen tappen: dankzij deze 7 ingrediënten werd de Queen vlot 96 jaar

Samen met verouderingsexperten vonden we de zeven juiste ingrediënten om gezwind de 96 te halen: ‘In het levensverhaal van de Queen duiken verschillende elementen op uit wetenschappelijk onderzoek naar lang leven.’

De dood hou je niet eeuwig voor de gek, ook de haast onsterfelijke Queen Elizabeth II overleed vorige week op 96-jarige leeftijd. Nochtans sprong ze als negentigplusser fluks op haar paard, ontmoette ze twee dagen voor haar dood de nieuwe Britse premier en bleef ze tot het einde een inspiratie voor de wereld. Wat at en dronk de queen en wat deed ze nog meer om zó gezwind naar de 96 te leven?

Wie behoorlijk oud mag worden, moet vaak toegevingen doen: de sudoku’s gaan vlot maar traplopen wat minder, of de namen van de kleinkinderen onthouden vergt meer moeite dan een kilometerslange wandeling. Voor de Queen leek het volledige plaatje te kloppen. Wandelen, paardrijden en staatshoofden ontmoeten terwijl de wereld meekeek: ze deed het schijnbaar moeiteloos. Al blijven haar gezondheidstoestand en uiteindelijke doodsoorzaak goed bewaarde geheimen.

“Toch is het uitzonderlijk, want de meeste mensen worden ziek voor ze overlijden”, weet verouderingsexpert David Van Bodegem (44). Hij is hoogleraar Vitaliteit aan de Leyden Academy. “In het levensverhaal van de Queen duiken verschillende elementen op uit wetenschappelijk onderzoek naar lang leven, zoals beweging, rijkdom en goede genen. Maar wie oud wordt, heeft ook geluk gehad. De Queen bleef gespaard van ernstige aandoeningen. Verouderen is een slijtageproces en elke acht jaar verdubbelt de kans om het volgende jaar te overlijden. Vanaf je 100ste is het elk jaar kop of munt.” Voor lang leven bestaat geen hapklaar recept, maar dankzij deze zeven ingrediënten had de Queen een streep voor.

1. Ze werd geboren in een koninklijke familie

Elizabeth werd niet geboren als dochter van een koning: in 1926 was opa George V staatshoofd en haar nonkel troonopvolger. Maar ook als dochter van de hertog van York had het gezin van de latere George VI een hofhouding. Ook als koningin kon ze de zorg voor haar kinderen en huishouden uitbesteden. Van Bodegom: “Dan ga je lang mee, natuurlijk. Economische status is een van de belangrijkste factoren die ons leven beïnvloeden. Alleszins in Nederland leven rijke, hoogopgeleide burgers vijf tot zeven jaar langer én twintig jaar langer in goede gezondheid dan armere, praktisch opgeleide mensen, die vaker zorgen en stress ervaren.”

De Queen kon zich laten omringen door een team topdokters en miste nooit haar jaarlijkse afspraak in het ziekenhuis. Echt ziek werd ze nooit, maar toch liet haar coronabesmetting haar “moe en uitgeput” achter, vertelde ze.

2. Ze had maar één focus en levensdoel: koningin zijn

Zodra Elizabeth op de troon kwam, sprak ze de belofte uit te dienen tot haar dood. De immense focus, toewijding en betrokkenheid die ze zeventig jaar toonde: dat duwt een mens vooruit.

“Op pensioen gaan en in de zetel ploffen is eigenlijk niet goed, een blijvende bijdragen leveren aan de maatschappij, al is het maar door vrijwilligerswerk, maakt gelukkig”, zegt David Van Bodegom. “Chronische stress put het lichaam uit, maar ik denk niet dat ik de koningin tijdens de uitoefening van haar drukke job één keer gestrest heb gezien. Het was haar levensdoel.”

Nochtans torste ze heel wat familieleed mee: het overlijden van prinses Diana, het seksschandaal van haar zoon Andrew, en de perikelen rond Harry en Meghan.

3. Haar honden en paarden hielden haar jong

Queen Elizabeth II was dol op haar vier honden en de paardensport. In juni van dit jaar werd ze nog gezien op een van haar pony’s en tot eind 2021 liet de vorstin twee keer per dag haar honden uit.

De dieren hielden haar op meerdere manieren jong. Eén: de dagelijkse lichaamsbeweging trainde haar spieren en botten. Twee: de frisse lucht kikkerde op. Drie: de band met haar dieren ging diep. Sommige onderzoeken stellen dat ouderen met gezelschapsdieren langer leven omwille van – opnieuw – een zinvolle tijdsbesteding. “Zeventigplussers die regelmatig bewegen, bijvoorbeeld door de hond uit te laten, hebben 40 procent minder kans op chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten”, weet arts en verouderingsexpert Kris Verburgh. “Artsen zouden vaker huisdieren moeten voorschrijven”.

4. Ze at weinig koolhydraten maar dronk wel alcohol

Uiteraard schoven we niet mee aan tafel met de Queen, maar de koks in de keuken van Buckingham Palace schotelden hun geliefde monarch ongetwijfeld geen rommel voor. Wel hield ze elke dag een vast eetschema aan. In God save the Queen schrijft culinair historicus Lizet Kruyff een aantal details neer: ‘s ochtends en ‘s middags dronk ‘Lilibet’ thee, ze verkoos vis boven rood vlees en wilde enkel seizoensgebonden of lokale producten. Pasta en rijst vond de Queen maar een boeltje.

“Kijk naar haar postuur: dik was ze niet, ze moet een heel beperkt dieet gehad hebben”, denkt ook Van Bodegom. “Veel mensen in onze contreien zouden gebaat zijn bij minder suikers en koolhydraten. Uit onderzoek in de ‘blue zones’ (regio’s waar het grootste aandeel eeuwelingen wonen, red.) weten we ook dat oudere mensen daar slechts 60 procent van de aanbevolen calorie-inname eten. Matigheid werkt veroudering tegen.”

Toch waren ‘guilty pleasures’ de Queen niet vreemd: chocolade, foie gras, en een dagelijkse gin tonic met citroen en veel ijs. Kris Verburgh: “Maar wie 80 procent gezond eet, kan 20 procent zondigen. Ook al is het advies om alcohol, zelfs een glas per dag, volledig te schrappen.”

5. Haar grote liefde stond meer dan 73 jaar aan haar zijde

Geen enkel huwelijk is vrij van spanningen, maar koningin Elizabeth mocht liefst 73 jaar haar arm in die van echtgenoot Philip haken. Eenzaamheid laat sporen na in het lijf. Aanraking, liefde en aandacht: een mens heeft het nodig.

6. Ze kon moppen tappen

Queen Elizabeth II stond bekend om haar grapjes en kwinkslagen, net als haar moeder. Een eigenschap die experten als gemene deler herkennen bij eeuwelingen. Van Bodegom: “Ik ontmoette er genoeg: ze zijn nooit chagrijnig en altijd optimistisch.”

7. Haar moeder werd 101

Ook genen spelen een belangrijke rol in oud worden, en die goede genen erfde de Queen van haar moeder: zij overleed toen ze 101 was. Toch vormt ons DNA enkel de basis, de levensstijl doet de rest. Voor iemand met een gemiddelde levensverwachting van 80 jaar wordt 70 procent van de levensduurte nog steeds bepaald door levensstijl. Kijk naar vader George VI: die werd 56, maar rookte dan ook als een schoorsteen. “Alleen voor eeuwelingen weegt een genetische component zwaarder door”, zegt Kris Verburgh. “Wie een moeder of zus heeft die ouder dan 100 wordt, heeft twaalf keer meer kans om óók die 100 aan te tikken.”

Van Bodegom: “De Queen erfde natuurlijk niet enkel de genen van haar moeder, maar ook gewoontes en status. Daarom liggen ook de kaarten voor koning Charles bijzonder goed, met twee ouders die stokoud werden.”