Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus, Bierbeek
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus, Bierbeek
Rapport van Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Kamillus
- Jaar: 2010
- Maand: oktober
- Aantal bedden: 335
-
Specialisaties: Ja
Dienst GO (Gesloten Opname): De patiëntenpopulatie bestaat uit patiënten die worden aangemeld vanuit verschillende settings (eigen initiatief, EPSI, spoedgevallen ...). Er worden zowel patiënten opgenomen in een vrij statuut maar evenzeer onder een gedwongen statuut (internering, vrij onder voorwaarden, voorwaardelijke in vrijheidsstelling …). Zorgeenheid AGP (Acute-geronto psychiatrie) is een gesloten afdeling voor mannen en vrouwen. Deze afdeling is beter dan de andere psychiatrische afdelingen uitgerust om iets meer somatische zorgen te kunnen verlenen. Er verblijven patiënten met het dementie syndroom, NAH, alcohol gerelateerde aandoeningen en geronto-psychiatrische problemen. Ondanks het feit dat de afdeling zich richt tot ouderen kunnen ook patiënten met eenbepaalde problematiek opgenomen worden vanaf de leeftijd van 18 jaar (o.a. NAH, jong dementerenden). Zorgeenheid SBR (Structurerende Behandeling en Rehabilitatie) is een behandelafdeling die behandeling en begeleiding biedt aan patiënten met uiteenlopende ziektebeelden vanaf de leeftijd van 18 jaar. Het behandelaanbod is gericht naar patiënten met psychotische stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen en dubbel diagnose (comorbiditeit van afhankelijkheidsproblematiek en persoonlijkheidsstoornissen of psychotische stoornissen). -
Forensisch aanbod: Ja
Doelgroep Forensische Psychiatrie: bestaat uit geïnterneerde mannen ‘vrij op proef’ van het type medium security / medium risk, het delict speelt geen selectiecriterium, Nederlandstalig, een minimum aan motivatie, hoofdzakelijk met een psychotische of persoonlijkheidsstoornis en comorbiditeit is mogelijk. -
Aanbod voor kinderen: ?
Een K-dienst voor verstandelijk gehandicapten kinderen/jongeren zou uitgebouwd worden. -
Wachttijd: ?
Er wordt geen wachtlijst gehanteerd. Uitzondering hierop zijn de afdeling voor de organische psychiatrie en geronto-psychiatrie. Meestal zijn deze zorgvragers reeds opgenomen in een zorgsetting en krijgen daar verdere begeleiding. - Gemiddelde ligduur: De ligduur is bijzonder lang: 92 – 103 dagen/patiënt.
-
Uitsluiting: Ja
Het ziekenhuis hanteert geen “zwarte” lijst, noch een “grijze” (opname onder voorwaarden) lijst. Het ziekenhuis hanteert geen ziekenhuisbrede exclusiecriteria. Uitzondering hierop zijn patiënten met pedo-sexuele stoornissen en patiënten voor wie geen geëigende behandeling voorzien is in het ziekenhuis.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Electro Convulsie Therapie (ECT)
Het ziekenhuis doet geen ECT. Het heeft wel een samenwerkingsovereenkomst gesloten met het UPC KULeuven.
Euthanasie bij psychisch lijden?
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
Op meerdere afdelingen werden er tijdens de rondgang klaargezette medicatie gevonden die reeds uit de blister was. Het is op deze manier onmogelijk om tot op het moment van toediening deze medicatie te identificeren en/of de vervaldata vast te stellen. Het ziekenhuis beschikt niet over een meldingssysteem waarbij fouten of bijna fouten aangaande medicatie op een eenvoudige manier kunnen worden geregistreerd. Indien er zulke meldingen gebeuren dienen die momenteel via het systeem van ‘melding bijzondere gebeurtenis’ te verlopen. Hiervan is er geen systematisch doorgeven aan de apotheek.
Personeel
Probleem met bestaffing?
Het ziekenhuis voorziet, in de nachtdienst, een minimale verpleegkundige permanentie op het niveau van een gebouw en niet van een afdeling. Op elke afdeling is er wel altijd een permanente aanwezigheid van een personeelslid. De afdeling acute geronto psychiatrie voldoet niet aan de personeelsnorm voor wat het aantal A1 gekwalificeerde verpleegkundigen betreft.
Sterke punten
In het dagziekenhuis worden in voorbereiding op het ontslag (zeker bij gedwongen nazorg) een coachenoverleg georganiseerd waarbij de huisartsen aansluiten.
Op het dagziekenhuis wordt in voorbereiding op het ontslag een crisisplan opgesteld waarbij de patiënt zelf zijn aandachtspunten aangeeft. Dit crisisplan houdt de patiënt bij zich, is ter beschikking bij de huisarts en de vertrouwenspersoon.
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
Op het niveau van de eigenlijke kwaliteit van zorg zijn er aanwijzingen dat er vanuit het wetenschappelijk comité belangstelling bestaat voor vormen van outcomemeting. Verder is er geen enkele vermelding van intenties om de praktijk op afdelingen te toetsen aan de richtlijnen die voor de meeste doelgroepen beschikbaar zijn.
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
In 2007 werd een tevredenheidsmeting uitgevoerd bij de patiënten, deze zal herhaald worden in 2010-2011. De frequentie van de tevredenheidsmeting is te laag.
Patiëntenrechten respecteren
Binnen de onthaalbrochure van de afdelingen is er een duidelijk pakket informatie voor de patiënt, onder andere over patiëntenrechten.
Betrekken patiënt
Op verschillende afdelingen zijn er op regelmatige basis patiëntenraden. Dit is op deze afdelingen reeds een traditie van meerdere jaren. Dit zijn niet geformaliseerde overlegmomenten waarvan ook geen verslaggeving wordt bijgehouden. Er wordt gestreefd naar een sterke(re) bottom-up stroom, dit ook om de patiënt meer centraal te stellen.
Betrekken van familie
Van bij de aanmelding/opname wordt de familie nauw betrokken voor zover de zorgvrager hiermee akkoord kan gaan. Vanuit de sociale dienst worden soms initiatieven genomen om de familiebanden terug aan te halen en/of te versterken. Familie en/of mantelzorg wordt ook betrokken bij de voorbereiding van het ontslag. Voor kinderen wiens ouders opgenomen zijn in de acute psychiatrie is er de mama-papagroep, een alternatief voor KOPP (Kinderen van Ouders met Psychische Problemen, red.).
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
In 2009 waren er 1785 afzonderingen die minder dan 24u lang duurden, 261 afzonderingen die langer dan 24 uur duurden. Op 42 dagen vonden er afzonderingen plaats die langer dan 24 uur duurden. Aantal dagen celgebruik: 1827. Aantal patiënten: 207.
Aantal agressie-incidenten
Geen informatie
Infrastructuur
Afzonderingskamers
In de afzonderingskamers beschikt men niet over oproepsysteem. Het enkel werken met geluidsdetectie via het cameratoezicht is niet voldoende. Op de afdeling forensische zorg: Isolatiekamer is niet verduisterbaar, beschikt niet over een oproepsysteem en vanuit een gefixeerde houding is er geen zicht op een klok. In de nabijheid van de isolatiekamers is er geen mogelijkheid tot persoonlijke hygiëne.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
De ‘afzonderingsprocedure’ bevat geen richtlijnen aangaande de frequentie van controle van een patiënt in de isolatiekamer. Afdelingen geven hier zelf een invulling aan. Het om het uur controleren is dan ook te weinig gezien het ingrijpend karakter van een afzonderingsmaatregel. Men kan zich ook vragen stellen bij de regel ‘bijzondere aandacht gaat bij het uitkleden naar mogelijk verstopte voorwerpen op of in het lichaam’. Dit dient op een respectvolle manier en door gekwalificeerd en bevoegd personeel te gebeuren. Op de dienst Gesloten Opname: Nachtelijke opnames, zo werd tijdens de audit medegedeeld aan het auditteam, gaan altijd gepaard met een opname in de isolatiekamer tot de volgende ochtend 10u. De tijdens de audit aangehaalde reden is het opbouwen van een vertrouwensrelatie. Het auditteam is hierbij eerder van oordeel is dat dit een punt is wat eerder lijkt ingegeven te zijn door een beperktere basisbestaffing en het betwijfelt of deze handelwijze inderdaad ook bijdraagt tot het opbouwen van vertrouwen.
Sterke punten
Geen
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
Het aantal suïcidepogingen/suïcides varieert in de tijd: 2007: 2 pogingen, 1 suïcide, 2008: 8 pogingen, 2 suïcides, 2009: 4 pogingen, 3 suïcides, 2010: 1 poging, 1 suïcide.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
De instelling heeft geen uitgeschreven suïcidepreventiebeleid.
Sterke punten
Men start met een referentiepersoon suïcide. Dit kan een goede ondersteuning zijn voor diensten die weinig of niet in aanraking komen met suïcidale patiënten. Deze functie is er niet enkel om diensten, afdelingen en personeel te ondersteunen maar ook patiënten kunnen rechtstreeks in contact komen met deze referentiepersoon.
INFRASTRUCTUUR
Comfort
De infrastructuur is ondanks de investeringen op meerdere plaatsen niet functioneel en niet te onderhouden. De huislijkheid van de afdelingen kan ook in afwachting van betere infrastructuur (mogelijks nieuwbouw) verbeterd worden.
Privacy
Op de afdeling gedwongen opname: de patiënten die verblijven op de tweepersoonskamers hebben geen enkele mogelijkheid tot privacy. Ook de 2 lavabo’s zijn niet van elkaar gescheiden. Op de afdeling forensische zorg: het zichtbaar bewaren van alle namen van patiënten die zijn opgenomen geweest op de afdeling is qua privacy zeker niet goed te keuren. Indien men deze kaartjes wil bewaren voor een eventuele hero pname kunnen deze net zo goed bewaard worden in een kast.
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
De patiënten waarvoor het U.P.C. Sint-Kamillus de zorg opneemt kampen met een ernstige en langdurige psychiatrische aandoening: forensisch-psychiatrische patiënten, personen met de ziekte van Huntington, personen met een verstandelijke handicap met bijkomende psychiatrische stoornissen. Dit heeft een langere ligduur als gevolg. In die zin onderscheidt de instelling zich van andere psychiatrische ziekenhuizen. We kunnen algemeen meegeven dat intussen alle verbeterpunten uit het rapport van 2010 werden geremedieerd. Dit werd ook formeel bevestigd door het Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse Gemeenschap. Zorg: Het U.P.C. Sint-Kamillus ontwikkelt voortdurend in de zorg voor patiënten. Ervaringsdeskundigen worden ingezet in bij het invoeren van de herstelvisie en sinds 1 januari 2017 wordt de verwerking van diagnostische tests ondersteund door aangepaste software. Zo kunnen resultaten eenvoudiger ingebracht worden in het therapeutisch proces en is vergelijking met een referentiegroep mogelijk. Ook in 2017 engageert het U.P.C. Sint-Kamillus zich in het Vlaams Indicatorenproject waarna de resultaten gepubliceerd zullen worden op www.zorgkwaliteit.be Isolatie en dwang: We namen de voorbije jaren reeds twee maal het initiatief om patiënten te bevragen rond vrijheidsbeperkende maatregelen. Dit is ook gepland in 2017. Aan deze bevraging worden steeds verbeteracties gekoppeld. Infrastructuur en omgeving: Een aantal gebouwen zijn beschermd als monument en hebben een krachtige uitstraling. Een aanpassing van de eisen van een hedendaagse patiëntenzorg vormt evenwel een grote (financiële) uitdaging. Sedert 2014 is er een dossier ingediend bij de bevoegde overheid voor nieuwbouw. Meer informatie op www.kamillus.beDeze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
