Tot in het kleinste detail doet je dochter je na, zoals jij het als kind zelf van je moeder en grootmoeder geleerd hebt

Bart Eeckhout is journalist en oud-hoofdredacteur bij De Morgen en papa van John John (13) en Missy (9).

“Oh my god.” Missy slaakt de universele kinderkreet der verwondering terwijl ze toekijkt op het fenomeen dat ze zelf in gang heeft gezet. Met al haar kracht en een klein beetje hulp van haar vader duwt ze een hendel naar beneden. Aan de andere kant van de machine lopen drie worsten van aardappelpuree op een rollend plankje. Aanschouw het wonder van de kroket.

Het is de eerste keer dat jullie samen kroketten maken. Wat eerst een saai keukenkarwei leek, wordt plots een proces van alchemie. Puree kan lekker zijn, maar je kinderen zijn er niet per se dol op. Maar als Missy met een lepeltje de restjes uit de kroketmachine peutert, is het alsof ze van hemelse dauw mag likken, zo lekker. Bij jou werkte dat vroeger net zo.

Op tafel had je al twee borden klaargezet voor het eiwit en paneermeel. Daar rollen jullie de gesneden aardappelworstjes nu voorzichtig doorheen. “Wentelen”, zeg je, meer tegen jezelf dan tegen je dochter. “Dit heet wentelen.” Missy kijkt niet op. Geconcentreerd probeert ze elke kroket met juist voldoende meel te bedekken.

Wat je treft, is dat je dit tot in het kleinste detail nadoet zoals je het zelf als kind van een jaar of tien van je moeder en grootmoeder geleerd hebt. Met het eiwit en de ‘chapelure’ in soepborden netjes naast elkaar en met een ovenschotel voor de afgewerkte kroketten. Zelfs de kroketmachine, in dat typisch vuilgele hard plastic voor de eeuwigheid, ziet er nog exact hetzelfde uit. Kroketten op grootmoeders wijze, maar dan echt.

Dit is cultureel erfgoed. Een vader of moeder met een kind in de keuken. Met kennis en ervaring wordt er ook liefde doorgegeven in de zachte behandeling die de aardappelstronkjes krijgen voor ze in de schotel verdwijnen. “Niet te hard duwen, liefje, anders knijp je ze plat.”

Er is al veel gezeurd over de historische canon, die ons moet helpen definiëren wie we zijn en waarom we zijn wie we zijn. Je ziet de risico’s, maar met de gedachte dat mensen nu eenmaal stukjes geschiedenis en ervaring delen is op zich niks mis. Als je maar beseft dat het je geen beter mens maakt, of je vader of moeder je nu heeft geleerd om kroketten te maken, of pizza in de houtoven of tajine op het vuur. Zet die kroketten dus maar in de canon, samen met vol-au-vent, stoofvlees en fricandon met krieken.

Tradities veranderen. De kerstboom ziet er vandaag anders uit dan vijftig jaar geleden, Sinterklaas vier je anders dan twintig jaar geleden. Ook kroketten rollen met je kinderen gaat nu anders dan vroeger. “Dank je wel, tot de volgende aflevering van Koken met Missy”, zegt je dochter terwijl ze met vingers vol paneermeel op de stop-knop van haar tablet duwt. Ze heeft het hele proces gefilmd om voor zichzelf een hobbyvideo te maken. “Hier”, zeg je, en je schuift haar een rauwe kroket toe. “Als slotbeeld kan je daar eens in bijten. Proef maar. Dat mocht ik bij oma ook altijd.”