Psychiatrisch ziekenhuis Sint-Camillus, Sint-Denijs-Westrem
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van Psychiatrisch ziekenhuis Sint-Camillus, Sint-Denijs-Westrem
Rapport van Psychiatrisch ziekenhuis Sint-Camillus
- Jaar: 2014
- Maand: januari
- Aantal bedden: 164
-
Specialisaties: Ja
Op papier is het ziekenhuis ingedeeld in 4 sectoren: de sector stemmings-, angst- en persoonlijkheidsstoornissen (afdelingen Vennen 2 en 3), de sector psychosen (afdeling Hamelinck 2 en 3), de sector ouderen (de afdeling Hamelinck 1) en de sector verslaving (afdelingen Kasteelplus 1, 2 en 3). In de praktijk is van de verdeling in sectoren weinig te merken. - Forensisch aanbod: Nee
- Aanbod voor kinderen: Nee
-
Wachttijd: Ja
Het ziekenhuis kampt niet met grote wachtlijsten. Alleen voor de afdeling persoonlijkheidsstoornissen (Vennen 2) kan de wachttijd oplopen tot enkele maanden. - Gemiddelde ligduur: De gemiddelde ligduur bedroeg 63 dagen.
-
Uitsluiting: Ja
De artsen beslissen elk voor hun eigen afdeling of een patiënt kan opgenomen worden of niet. Voor sommige patiënten wordt met een time-out regeling gewerkt, dit betekent dat bepaalde patiënten gedurende een zekere tijd niet opnieuw opgenomen worden met dezelfde pathologie. Het gaat daarbij om patiënten die voordien de afdelingsregels herhaaldelijk overtraden en zich onvoldoende engageerden om de therapie te volgen.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Er is in dit ziekenhuis aandacht voor de wetenschappelijk onderbouw van de aangeboden behandelwijzen. Zo is er ruimte voor wetenschappelijke inbreng op het overleg van de psychologen en wordt er regelmatig meegewerkt aan wetenschappelijke studies.
Electro Convulsie Therapie (ECT)
In dit ziekenhuis wordt er elektroconvulsietherapie (ECT) aangeboden. Hierbij wordt beroep gedaan op het UZ Gent. Voor de ECT moet de patiënt na bespreking een formeel informed consent formulier tekenen.
Euthanasie bij psychisch lijden?
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
Volgende risico’s in de distributie werden opgemerkt: De medicatiebakjes op de afdelingen (zowel de voorraadbakjes als de toedieningsbakjes) worden enkel gepersonaliseerd door middel van de voornaam van de patiënt, op sommige afdelingen wordt daar standaard een initiaal van de familienaam aan toegevoegd, op andere sporadisch.
Niet alle medicatie is in unit-dosis beschikbaar waardoor blisters moeten verknipt worden. Hierdoor is een eenduidige identificatie niet steeds meer mogelijk.
Personeel
Probleem met bestaffing?
De minimale bestaffing ’s nachts bestaat uit zeven personeelsleden. Voor de afdelingen verslaafdenzorg in het gebouw Kasteelplus is er 1 verpleegkundige en 1 steward. Voor de groepen die in het gebouw Vennen verblijven zijn er 2 verpleegkundigen, voor de patiënten in Hamelinck zijn er eveneens 2 verpleegkundigen aanwezig. Daarnaast is er een mobiele waak. Bij noodoproepen (bv. agressie) komt een melding bij alle personeelsleden terecht: de steward, de mobiele waak en de 2de verpleegkundige van Vennen en Hamelinck kunnen dan het gebouw verlaten en hulp gaan bieden op de plaats vanwaar de oproep komt.
Sterke punten
In dit ziekenhuis wordt de zorg op maat van de patiënt geleverd. Er zijn een aantal specifieke standaardprogramma’s voor elke behandelgroep op de afdelingen. Deze standaardprogramma’s bestaan uit een aantal modules, die kunnen aangepast worden aan de noden van de patiënt. Het ziekenhuis heeft een eigen opnamedienst. Deze opnamedienst is bemand door een 4- tal personeelsleden, die zich focussen op opname, intake en de organisatorische aspecten die hiermee gepaard gaan. Deze manier van werken bevordert de professionaliteit en de tevredenheid van de patiënten bij opname en schuift deze taak weg van de afdelingen. Alle therapieën maken gebruik van de QIT-online (quality improvement therapie). QIT online is een internetgebaseerd monitoringsysteem en werd ontwikkeld om nauwgezet de vinger aan de pols te houden van hetgeen in de loop van een hulpverleningstraject tot ontwikkeling komt. Op die manier worden hulpverleners in staat gesteld om zich beter af te stemmen op het spoor van de cliënt en wordt het therapieproces te optimaliseren.
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
De Tool voor Uitkomst Management (TUM) wordt gebruikt om systematisch de evolutie van de behandeling te bespreken met de patiënt. Dit is een methodologie waarbij aan de hand van het systematisch afnemen van een vragenlijst de evolutie gemeten wordt op het vlak van klachten, sociale relaties, tevredenheid over de behandeling en de therapeutische relatie.
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
Men tracht zicht te krijgen op de werking via de exitenquêtes met patiënten waarbij gepeild wordt naar de tevredenheid met betrekking tot de zorgvisie, de behandeling, de participatie en de hoteldiensten. Op alle behandelafdelingen wordt eveneens gevraagd naar de tevredenheid per therapie. Daarnaast zijn er op alle afdelingen wekelijks patiëntenbijeenkomsten waarop problemen kunnen gesignaleerd worden en occasioneel zijn er ook patiëntenraden.
Patiëntenrechten respecteren
Alhoewel er in de praktijk geen inbreuken werden vastgesteld op de patiëntenrechten, zouden een aantal rechten nog moeten omg ezet worden naar procedures en moeten bestaande procedures op enkele punten bijgewerkt worden. Het gaat onder meer om volgende patiëntenrechten en procedures: Het geven van een toestemming of weigering tot het uitvoeren van een (ingreep), onderzoek of behandeling, na hieromtrent geïn formeerd te zijn: iedere patiënt moet voor iedere ingreep, onderzoek of behandeling geïnformeerd worden over voor en nadelen, verloop, bijwerkingen... en heeft het recht om een behandeling of onderzoek te weigeren. In dit ziekenhuis worden geen formele toestemmingsformulieren gebruikt, al leen bij een ECT-behandeling in het UZ Gent wordt met een informed consent-formulier gewerkt. Second opinion: Wanneer patiënten een tweede opinie willen betreffende hun ziektetoestand, dan moet dat in principe kunnen. Of en hoe de patiënt hierin begeleid wordt en of hierbij resultaten van onderzoeken of gestandaardiseerde vragenlijsten kunnen uitgewisseld worden, is niet duidelijk.
Betrekken patiënt
De patiëntbetrokkenheid is sterk uitgebouwd in dit ziekenhuis. Patiënten hebben inspraak in hun behandelplan. Dit wordt samen met de toewijsverpleegkundige opgemaakt. Sinds 2013 zijn er op alle afdelingen patiëntengroepen opgestart waarbij het gehele behandelprogramma geëvalueerd wordt. Zowel bij ontslag als tijdens de behandeling worden gesprekken gehouden met patiënten om de werking te evalueren. Op verschillende afdelingen wordt gebruik gemaakt van ervaringsdeskundigen, die door middel van getuigenissen deelnemen.
Betrekken van familie
Tijdens de behandeling is er ook aandacht voor de dichtst gerelateerden van de patiënt. Zo wordt bij elke opname standaard een gesprek aangeboden tussen een persoon/personen uit de onmiddellijke context en de psycholoog. Vanuit alle afdelingen worden familieavonden georganiseerd. Voor kinderen van patiënten is er voorzien in een beperkte KOPP-werking (Kinderen van Ouders met een Psychiatrische Problematiek). Op de afdeling moeder en baby wordt veel moeite gedaan om de papa van de baby zoveel mogelijk bij de behandeling te betrekken. Zo kan hij wekelijks een verzorgingsmoment meemaken onder begeleiding van de kinderverzorgsters.
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
In 2012 was de gemiddelde duur van een isolatie 3 dagen. Het aantal dagen dat de isolatiekamer in gebruik was, bedroeg 538 dagen en het aandeel isolaties met fixatie erbij was 31,9%.
Aantal agressie-incidenten
In 2013 waren er 210 agressie-incidenten. Hiervan waren er 177 op Hamelinck 3. In 2012 werden er 226 incidenten geregistreerd.
Infrastructuur
Afzonderingskamers
Op één van beide afzonderingskamers ligt het fixatiemateriaal klaar op het bed ongeacht of de patiënt gefixeerd zal worden of niet. Indien de patiënt gefixeerd is, kan hij geen gebruik maken van het oproepsysteem.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
De “procedure afzonderen en afzonderingskamers” dient verder uitgewerkt te worden over volgende onderwerpen: Uit gesprek met de directeur patiëntenzorg blijkt dat een verpleegkundige om het half uur moet binnen gaan in de afzonderingskamer. Dit staat niet vermeld in de procedure. De modaliteiten van het toezicht tijdens de afzondering en hun frequentie zijn niet beschreven. Er zijn geen duidelijke indicaties opgesomd voor fixatie en er is geen omschrijving van de alternatieven. We bevelen aan om de mogelijkheid om de ombudspersoon te spreken tijdens afzondering of fixatie expliciet op te nemen zodat het voor alle medewerkers duidelijk is wat er moet gebeuren wanneer ze een dergelijke vraag krijgen.
Sterke punten
De “procedure afzonderen en afzonderingskamers” is inhoudelijk sterk en grondig uitgewerkt. De indicaties voor afzondering zijn duidelijk uitgeschreven. Er is aandacht voor alternatieven die eerst moeten uitgeprobeerd worden. Ook de besluitvorming bij afzondering is duidelijk omschreven. Er wordt onderscheid gemaakt tussen situaties waarbij afzondering een onderdeel is van het therapieplan en niet. De procedure beschrijft duidelijk de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen (artsen en verpleegkundigen), de manier van toezicht, de te leveren basiszorgen, en de specifieke behandeling en begeleiding van de patiënt.
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
In 2012 vond er (tijdens de opname in het ziekenhuis) 1 suïcide plaats en waren er 8 suïcidepogingen.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
De procedure “omgaan met suïcidale patiënten” kan nog verder aangevuld worden met: Het vormingsbeleid voor de medewerkers omtrent omgaan en werken met een suïcidale patiënt, De plaats in het dossier waar het risiconiveau in één oogopslag zichtbaar is, Het informeren van de ondersteunende diensten buiten het ziekenhuis (CGGZ, mobiele teams, thuiszorg...) over de methodieken die binnen het ziekenhuis gebruikt worden en de hulpstrategieën die de patiënt aangeleerd krijgt, teneinde op dit vlak de nodige continuïteit te verkrijgen.
Sterke punten
Na een geslaagde suïcide schrijft de behandelende arts een verslag waarna door het betrokken team een analyse gebeurt. Verpleegkundigen, non-verbale therapeuten en nieuwe medewerkers krijgen systematisch een vorming “omgaan met suïcidedreiging”, waarbij via theorie en rollenspelen geoefend wordt met het bevragen van patiënten over hun suïcidegedachten. Daarnaast zijn er per afdeling geplande intervisies onder leiding van de teamcoördinator.
INFRASTRUCTUUR
Comfort
De kamers maken een moderne indruk. Iedere patiënt beschikt over een koelkast, een lavabo in de sanitaire cel en een eigen bureaugedeelte. Overal is er gratis WiFi aanwezig en kunnen patiënten teksten schrijven en doorsturen met hun eigen computer. De verpleegafdelingen vertonen wel een aantal infrastructurele tekortkomingen. Op Vennen 3 vertoont 1 van de 3 douches schimmelvorming op de siliconen afdichtingsstrips. Geen scheiding tussen gedwongen opgenomen patiënten en patiënten klaar voor ontslag op Hamelinck 3 waardoor soms onrust ontstaat.
Privacy
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
Het psychiatrisch ziekenhuis Sint-Camillus heeft de audit aangegrepen als hefboom voor een aantal verbetermogelijkheden. In opvolging van het inspectieverslag (januari 2014) werden alle opmerkingen weggewerkt (zie opvolgingsrapport agentschap Zorg en Gezondheid 6 september 2016) met uitzondering van de opmerkingen over de medicatie (identificatie en controle van vervaldatum niet-versneden blisters) en de opmerkingen m.b.t. de functie (her)intreder. Momenteel werkt het PZ Sint-Camillus aan een accrediteringstraject (NIAZ) en geeft het ziekenhuis de hoogste prioriteit aan kwaliteit en patiëntveiligheid.Deze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
