Psychiatrisch Ziekenhuis Heilige Familie, Kortrijk
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van Psychiatrisch Ziekenhuis Heilige Familie, Kortrijk
Rapport van Psychiatrisch Ziekenhuis Heilige Familie
- Jaar: 2013
- Maand: november
- Aantal bedden: 120
-
Specialisaties: Ja
Er worden zorgprogramma’s aangeboden m.b.t crisisopvang en diagnosestelling, stemmings- en relatieproblemen, depressie- en angststoornissen, psychosezorg en resocialisatie en verslavingszorg (voornamelijk alcohol en medicatie). -
Forensisch aanbod: Ja
Het ziekenhuis baat acht IBE-bedden type For-K uit evenals twee crisisbedden (kortom, er is een forensische kinderpsychiatrische dienst voor jongeren die onder toezicht staan van de jeugdrechter, red.) -
Aanbod voor kinderen: Ja
Er zijn zorgprogramma’s voor kinderen en jongeren van 0 tot 7 jaar, van 6 tot 12 jaar, van 12 tot 16 jaar. Er is ook een schoolgroep, een infantwerking, een ACO (Adolescenten in Crisisopname) en Samen Bewegen (psychomotore groepstherapie voor kinderen met ADHD en hun ouders). -
Wachttijd: Ja
De gemiddelde wachtduur voor niet dringende opnames bedroeg twaalf dagen, met een maximum van 82 dagen. - Gemiddelde ligduur: ?
-
Uitsluiting: Ja
Er is een vrij uitgebreide lijst van mensen (ongeveer 70) die enkel onder bepaalde voorwaarden kunnen opgenomen worden. Deze voorwaarden variëren sterk van “een intake- gesprek is nodig, ondanks het feit dat het een heropname betreft” over “kan enkel voor een korte termijn worden heropgenomen” tot uitsluiting voor een bepaalde periode. De voorwaarden zijn tijdelijk, en de termijnen variëren van enkele weken tot 10 jaar.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Er is behoorlijk veel aandacht om het zorgaanbod af te toetsen aan en/of af te stemmen op de wetenschappelijke stand van zaken en zo te streven naar evidence based werken. In principe worden de zorgprogramma’s jaarlijks afgetoetst aan de beschikbare richtlijnen tijdens de denkdagen; dit kan ook tijdens super- of intervisie. Vormingsvragen van teamleden worden afgetoetst aan de mate waarin ze aansluiten bij wetenschappelijke richtlijnen.
Electro Convulsie Therapie (ECT)
In dit ziekenhuis wordt er elektroconvulsietherapie (ECT) aangeboden, maar niet binnen de muren. De therapie wordt uitgevoerd in het AZ Groeninge in Kortrijk.
Euthanasie bij psychisch lijden?
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
Niet alle incidenten van de medicatiedistributie worden gemeld in het systeem, maar soms rechtstreeks aan de apotheker, soms zonder formele registratie. De manier van werken houdt een aantal risico’s in. Zo worden halve pilletjes in de bakjes gelaten waardoor eenduidige identificatie niet steeds meer mogelijk is. Ook is niet alle medicatie in eenheidsverpakking beschikbaar. Blisters moeten soms verknipt worden wat identificatie (vervaldatum, naam, lotnummer) bemoeilijkt.
Personeel
Probleem met bestaffing?
Er is ’s nachts slechts één verpleegkundige aanwezig per afdeling. De afdelingen De Bolder en De Korbeel hebben twee of meerdere afzonderingskamers. Het is niet duidelijk hoe de directie verwacht dat afdelingen het toezicht op patiënten in afzonderingskamers (op verschillende manieren) organiseren.
Sterke punten
In de zorgprogramma’s die worden aangeboden vanop een open afdeling is telkens volledige hospitalisatie, dagbehandeling en ambulante nabehandeling mogelijk.
Kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid, de “corebusiness” van het ziekenhuis, worden uitvoerig behandeld op overlegorganen van verschillende niveaus (Raad van Bestuur, Directiecomité, therapeutische staf, beleidsvergadering ...). De missie (“mensen centraal in de zorg”), de kernwaarden (professionaliteit, respect, engagement en teamwork) en de organisatiegebonden kerncompetenties (klantgerichtheid, verbetergerichtheid, leerbereidheid en verantwoordelijkheidszin) werden duidelijk geëxpliciteerd en worden actief gecommuniceerd.
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
In de verschillende zorgprogramma’s van de A-diensten wordt al geruime tijd aan outcome-monitoring gedaan. Daarbij is er niet alleen aandacht voor symptoomreductie maar ook voor kwaliteit van leven. De resultaten worden op het niveau van de verschillende zorgprogramma’s verwerkt, en worden gezamenlijk besproken, zodat de verschillende teams van elkaar kunnen leren.
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
Met betrekking tot de noden en verwachtingen van patiënten van de A-dienst maakt het ziekenhuis gebruik van enquêtes die driemaandelijks op alle afdelingen van de patiënten worden afgenomen, anoniem en onder begeleiding van de afdelingspsycholoog. Patiënten participeerden aan de opmaak van deze vragenlijsten. Soms wordt aan de afname van de tevredenheids vragenlijsten ook een groepsgesprek gekoppeld. Daarnaast zijn er nog tijdens de wekelijkse patiëntvergaderingen mogelijkheden om als patiënt suggesties te doen. Op de K-dienst wil men – na een onderbreking van drie jaar inzake tevredenheidsbevraging – binnenkort starten met eigen vragenlijsten bij ontslag, die aangepast zijn aan de specifieke doelgroep (leeftijd). Er werd hiervoor een werkgroep opgericht. Op de For-K werd pas gestart met een tevredenheidsbevraging.
Patiëntenrechten respecteren
Volgens de flowchart van de klachtenprocedure van de interne ombudspersoon worden klachten over een arts standaard eerst gemeld aan de hoofdarts. Dit is in strijd met de neutrale en onafhankelijke positie die de ombudspersoon dient in te nemen. Er is geen procedure “second opinion”. De bereikbaarheid en meer specifiek de laagdrempeligheid van de interne en externe ombudspersoon kent een aantal verbeterpunten: geen van beide ombudspersonen komt systematisch op de afdelingen in de functie van ombudspersoon of heeft een vast spreekuur. Er hangen ook geen brievenbussen op de afdelingen.
Betrekken patiënt
Betrekken van familie
Er is veel aandacht voor de ouder-kind relatie. Er is ook een intensieve samenwerking tussen sommige A-afdelingen (bv. De Kiel, De Boeg, De Vlonder) en Leefgroep 1 van De Korbeel, waarbij de mogelijkheid bestaat dat een ouder wordt opgenomen op De Kiel en een kind in Leefgroep 1, waarbij een aantal gemeenschappelijke therapeutische activiteiten worden aangeboden.
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
Het ziekenhuis beschikt over een registratie van dwangmaatregelen in 2012. Op deze registratie staan ook de geregistreerde dwangmaatregelen per doelgroep sinds 2007. Hieruit valt een daling af te leiden.
Aantal agressie-incidenten
Tot 2013 werden incidenten geregistreerd via een zelf ontwikkeld Access-bestand dat niet zo efficiënt was. In 2013 werd een nieuw incidentmeldingssysteem uitgerold: incidenten worden nu geregistreerd met een module binnen OBASI® (EPD). Ook incidenten met betrekking tot de medicatiedistributie zijn opgenomen in dit systeem.
Infrastructuur
Afzonderingskamers
In geen enkele afzonderingsruimte is een oproepsysteem voorzien.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
De indicaties om over te gaan tot fixatie zijn onvoldoende geëxpliciteerd. Alternatieven staan wel beschreven.
Sterke punten
Het ziekenhuis hecht belang aan ethische aspecten bij het nemen van dwangmaatregelen (keuzevrijheid, privacy, onschendbaarheid, afzonderen met of tegen wil).
Uit nazicht van de individuele vormingslijsten en uit gesprekken blijkt dat vormingen i.v.m. het agressiebeleid en dwangmaatregelen systematisch en door tal van medewerkers (ook nachtverpleegkundigen) worden gevolgd en dat het ziekenhuis hier veel belang aan hecht. Ook artsen volgden de opleiding i.v.m. de PTV-techniek.
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
In 2011 werd het ziekenhuis geconfronteerd met een geslaagde suïcidepoging. In 2012 was er geen geslaagde suïcidepoging en in 2013 pleegden twee patiënten suïcide buiten het ziekenhuis.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
Uit gesprekken op de afdelingen blijkt dat er voor de taxering van het suïciderisico verschillende codes worden gebruikt.
Sterke punten
Op alle afdelingen wordt in het elektronisch dossier op de overzichtslijst van de patiënten een verhoogd risico aangeduid met de afbeelding van een lampje naast de naam van de patiënt, zodat dit snel zichtbaar is. In de visietekst is een standpunt opgenomen van de ethische commissie; tevens is er veel aandacht voor de opvang van het team, o.a. draagkracht en verwerking door het team, bijwonen van begrafenis, individuele supervisie, groepsbijeenkomsten en collegiale contacten, nabespreking …
INFRASTRUCTUUR
Comfort
Sommige afdelingen scoren erg goed qua huiselijkheid en therapeutisch leefklimaat (ruime kamers, gezellig), andere zijn volgens zorginspectie duidelijk aan opfrissing toe (moeilijk om temperatuur te regelen, verouderd sanitair).
Privacy
Er zijn weinig eenpersoonskamers. Op sommige afdelingen, bij uitstek op de crisisafdeling, zou een hoger aantal eenpersoonskamers kunnen bijdragen tot en betere agressiebeheersing of zou dit een therapeutische meerwaarde kunnen betekenen.
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
Het voorstel van het psychiatrierapport bestaat uit citaten die in ons auditrapport werden weergegeven. Bij de opvolging werden echter alle tekortkomingen weggewerkt. Het auditrapport werd aangegrepen om een aantal wijzigingen te realiseren en afspraken te expliciteren. Zo gebeurden de aanpassingen in de medicatiedistributie waardoor medicatie identificeerbaar is tot op het moment van toediening. Het toezicht in de afzonderingskamers en de indicaties om te fixeren werd geëxpliciteerd. Alle afzonderingsruimtes werden van een veilig oproepsysteem voorzien. De klachtenprocedure werd aangepast waardoor de melding van klachten op een onafhankelijke manier kan. Alle non-conformiteiten en tekortkomingen werden door de zorginspectie geschrapt. In oktober werd het ziekenhuis doorgelicht door een team van auditoren en behaalde het de instellingsbrede NIAZ accreditatie. Het volledige auditrapport kan u op onze website (www.pzhfamilie.be) raadplegen, evenals de bevestiging van het positieve accreditatiebesluit.Deze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
