Psychiatrisch Ziekenhuis Asster, Sint-Truiden
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van Psychiatrisch Ziekenhuis Asster, Sint-Truiden
Rapport van Psychiatrisch Ziekenhuis Asster
- Jaar: 2014
- Maand: februari
- Aantal bedden: 598
-
Specialisaties: Ja
Spika (kinderen en jongeren), De Zeilen (jongvolwassenen en volwassenen met een verstandelijke beperking en een psychiatrische stoornis), De Lier (volwassenen met een persoonlijkheidsproblematiek, stemmings-,angst- en somatoforme stoornissen; intern ook wel “algemene psychiatrie”genoemd), Orion (volwassenen met schizofrenie of andere psychotische stoornissen), Libra (volwassenen met afhankelijkheidsproblematiek alcohol/medicatie, drugs en volwassenen met seksuele gedragsproblemen), Sirius (ouderen). -
Forensisch aanbod: Ja
Het ziekenhuis baat acht IBE-bedden type For-K uit (waarvan 1 zogenaamd “hervalbed”), evenals drie justitiële crisisbedden. Voor minderjarigen die een als misdrijf omschreven feit hebben gepleegd. -
Aanbod voor kinderen: Ja
Spika: kinder- en jongeren (Campus Melveren). Spika 1: observatie en behandeling 6-18 jaar; Spika 2: crisisopname 12-18 jaar; Spika 3: intensieve behandeleenheid 12-18 jaar (For-K). -
Wachttijd: Ja
De wachttijd verschilt heel sterk van afdeling tot afdeling. Sommige afdelingen hebben haast nooit een wachttijd, andere (bv. in de cluster voor kinderen en jongeren) hebben een continue wachttijd van 3 tot 6 maanden. - Gemiddelde ligduur: ?
-
Uitsluiting: Ja
Voor elke afdeling zijn zowel inclusie- als exclusiecriteria geformuleerd.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Het verdient aanbeveling om het medische beleid voor het PZ duidelijker te formuleren, wat zeker mogelijk is gezien de ziekenhuisbrede keuze voor evidence based werken en het concept van een overkoepelend ZMC.
Electro Convulsie Therapie (ECT)
In 2013 kregen zo 19 patiënten deze behandeling (gemiddeld 10 sessies per patiënt); daarnaast kwamen nog 4 patiënten voor herhalingssessies. In samenwerking met de dienst anesthesie van het RZ Sint-Trudo worden ECT-behandelingen toegepast. De ECT-procedure is in detail uitgeschreven. De aangepaste infrastructuur is aanwezig.
Euthanasie bij psychisch lijden?
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
Op verschillende afdelingen werden verknipte blisters teruggevonden, evenals losse en halve medicatie. Deze medicatie is vaak niet meer identificeerbaar noch controleerbaar op vervaldatum en vormt een risico voor de patiëntveiligheid.
Personeel
Probleem met bestaffing?
Op elke afdeling staat ’s nachts één medewerker. Deze nachtelijke bestaffing is onvoldoende om de veiligheid van patiënten en personeel te garanderen. Personeel dat ’s nachts alleen staat op een afdeling is niet altijd een verpleegkundige; op sommige aan elkaar grenzende afdelingen wordt de permanentie op de ene afdeling waargenomen door een verpleegkundige en een zorgkundige op de andere afdeling.
Sterke punten
Geen
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
Het outcomegericht werken of het meten van de efficiëntie van de behandel- methodieken heeft formeel nog geen ingang gevonden op de verschillende afdelingen. Dit betekent niet dat dit als onbelangrijk wordt bestempeld, wel dat hier vaak nog geen tastbare vo orbereidingen en ontwikkelingen werden rond opgestart.
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
In november 2012 werd een patiëntentevredenheidsbevraging afgenomen. Deze werd georganiseerd in samenwerking met het Provincialaat der Broeders van Liefde en de firma QuestBack België. Terugkoppeling van de resultaten gebeurde in juni en juli 2013 in de stuurgroep kwaliteit.
Patiëntenrechten respecteren
De folders over de externe ombudsfunctie zijn beschikbaar, maar deze zijn niet aangepast aan een minderjarig publiek en hun ouders. Ook de standaard visietekst en de gedragscode van de externe ombudsfunctie zijn niet aangepast aan de patiëntenpopulatie in cluster Spika (bv. m.b.t. het indienen van klachten door derden, zoals ouders).
Betrekken patiënt
Het item patiëntbetrokkenheid is, hoewel als heel belangrijk bestempeld, niet formeel opgenomen in de visie-uitwerking van het ziekenhuis en de clusters. Op afdelingsniveau zijn hier dan ook grote verschillen waar te nemen van zeer sterke patiëntbetrokkenheid tot veel minder (uitgeschreven of waarneembare) patiëntbetrokkenheid.
Betrekken van familie
Op de meeste afdelingen kunnen er op verschillende momenten tijdens de behandeling familiegesprekken georganiseerd worden. Deze gebeuren met de familie enerzijds – al dan niet in aanwezigheid van de betrokken patiënt – en een verpleegkundige, maatschappelijk werker, psycholoog en/ of psychiater anderzijds. Zo wordt steeds een familiegesprek gepland tijdens de beginfase van een behandeling.(Nagenoeg) alle afdelingen beschikken over informatiefolders of informatiemappen voor de familie, met meer informatie over het ziektebeeld van hun familielid.
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
In 2013 (tot 30/11/2013) gebeurden er 1.444 afzonderingen waarvan 477 (= 33%) met fixatie. De cijfers worden teruggekoppeld per afdeling. Momenteel worden deze cijfers nog niet geanalyseerd. Men beschouwt de cijfers van 2013 als nulmeting voor analyse in 2014.
Aantal agressie-incidenten
Geen informatie
Infrastructuur
Afzonderingskamers
Niet alle afzonderingskamers beschikken over brand- en scheurvrij linnen. Er is niet overal een oproepsysteem voor patiënten die gefixeerd zijn. In sommige afzonderingskamers is geen verduistermogelijkheid.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
Er wordt onvoldoende benadrukt dat de duur van afzondering zo kort mogelijk dient gehouden te worden. De nachtelijke bestaffing op afdelingen met afzonderingskamers is onvoldoende om het toezicht op en de zorg voor patiënten in afzondering voldoende veilig te organiseren (binnen gaan in de afzonderingskamer met twee verpleegkundigen).
Sterke punten
Geen
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
In 2013 waren er acht suïcidepogingen, waarvan twee gelukte suïcides. Van elke suïcide wordt een analyse gemaakt. Men beschikt ook in een meld- en leersysteem over cijfers mbt automutulatie: in 2013 werd er 11 keer melding van gemaakt.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
Er is momenteel geen vormingsaanbod binnen het ziekenhuis rond suïcidepreventie. Uit gesprek blijkt dat de psychiater verantwoordelijk is voor een risico-inschatting m.b.t. suïcide bij opname van een patiënt. Dit risiconiveau was niet terug te vinden in de nagekeken dossiers. Uit gesprek blijkt dat er een notitie gemaakt wordt wanneer er geen verhoogd suïciderisico is. Op deze wijze is het niet duidelijk of de risico-inschatting al dan niet gebeurd is.
Sterke punten
Geen
INFRASTRUCTUUR
Comfort
Om tot deze indeling te komen werden de voorbije tijd heel wat gebouwen gerenoveerd. Ondanks deze omvangrijke inspanningen, blijven veel van de gebouwen structureel verouderd, en vertonen ze daarom heel wat tekorten.
Privacy
Op verschillende afdelingen is er een tekort aan eenpersoonskamers. In meerpersoonskamers beschikken patiënten niet over een eigen lavabo.
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
Het psychiatrisch ziekenhuis Asster is ontstaan uit een fusie van de ziekenhuizen Ziekeren en Sancta Maria. De inspectie vond plaats in 2014, vrij kort na die fusie in 2013. De inspectie erkende dat ook en meldde in de inleiding van het rapport: “Er is in Asster heel veel gebeurd (vele verhuizingen, enz.). Medewerkers weten hoe ver ze staan, wat hun werkpunten zijn en hebben er veel goesting in. De consolidatie staat verder dan verwacht. Er is heel veel gecommuniceerd: er is – wat tempo betreft - een goed evenwicht gevonden: niet te traag, niet te snel. Beleidsartsen en managers zijn goed betrokken en spelen in Asster een cruciale rol, uiteraard ook de directie.” Auditverslagen grijpen we graag aan om procedures en processen voortdurend scherp te stellen en ons ziekenhuis continu te verbeteren. Een hele reeks non-conformiteiten en tekortkomingen uit dit rapport zijn intussen weggewerkt: de bestaffing ’s nachts is in orde gebracht, brochures voor de ombudsfunctie (ook voor kinderen) zijn op alle afdelingen beschikbaar, brand- en scheurvrij linnen werd in alle afzonderingskamers voorzien. Andere aandachtspunten worden voortdurend opgevolgd. Er is bijvoorbeeld een werkgroep actief die zich buigt over het isolatie- en fixatiebeleid en een reeks maatregelen – met gunstig resultaat – zijn in uitvoering (o.m. de installatie van een comfortroom en een aanbod van permanente vorming aan medewerkers). Medicatiedistributiesystemen worden op punt gesteld, een centraal uitgewerkt suïcidebeleidstekst wordt op alle afdelingen uitgerold, enz. Een paar afdelingen zijn verouderd. Daarvoor zijn een masterplan en drie nieuwbouwprojecten bij de overheid ingediend. In de toekomst zal Asster vrijwel uitsluitend nog over één en tweepersoonskamers beschikken. Meer informatie? www.asster.beDeze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
