Psychiatrisch Centrum St-Jan, Eeklo
Bijna nergens ter wereld belanden zoveel psychiatrische patiënten in een ziekenhuisbed. De Morgen onderzocht meer dan 100 psychiatrische instellingen. Hoe worden patiënten daar geholpen? Worden ze beter van zo'n opname? Zijn ze zelf tevreden over de behandeling die ze kregen? Wat loopt goed, wat gaat fout? Het rapport van Psychiatrisch Centrum St-Jan, Eeklo
Rapport van Psychiatrisch Centrum St-Jan
- Jaar: 2011
- Maand: oktober
- Aantal bedden: 201
-
Specialisaties: Ja
Er is een dienst algemene psychiatrie (Psychosen kliniek (O1), kliniek voor sociale psychiatrie (O2), kliniek voor opname en indicatie (O3-O4), sociowoningen (S1-S2-T1-T2), depressiekliniek (R)), een dienst dubbele diagnose (unit voor opname en observatie (N1), unit voor behandeling en vervolgbehandeling (N2)), een dagkliniek (Unit voor neurosen en persoonlijkheidsstoornissen (K1), unit voor rehabilitatie en units voor resocialisatie (K2)) en een dienst ouderenpsychiatrie (kliniek voor opname en behandeling (H1) en sp-kliniek (H2)) -
Forensisch aanbod: Ja
Het ziekenhuis heeft een forensische werking low security. Er is hierbij de keuze gemaakt om deze patiënten in dezelfde zorgprogramma’s te behandelen als de niet-forensische. - Aanbod voor kinderen: Nee
-
Wachttijd: ?
Wachtlijsten zijn er enkel voor gerontopsychiatrie en sociowoningen. - Gemiddelde ligduur: ?
-
Uitsluiting: Ja
Het ziekenhuis hanteert in zijn globaliteit geen exclusiecriteria met uitzondering van de dagkliniek. Er wordt wel gekeken voor de doelgroepen gedetineerden, seksueel delinquenten en zwakbegaafden of het ziekenhuis een aanbod heeft waarvoor een opname een goed zorgaanbod is. Agressie- incidentie is een criterium bij heropname. Verder zijn er wel de afdelingsspecifieke exclusiecriteria. Voorbeelden hiervan zijn: Korsakov, NAH (niet- aangeboren hersenletsel), zwaar zorgafhankelijke personen), door middelen geïndiceerde psychose, psychose ten gevolge van een medische aandoeningen, acute psychotische opstoten met indicatie voor een opname op een gesloten afdeling, jongeren dan 18 jaar, ernstige cognitieve stoornissen en antisociale persoonlijkheidskenmerken, ... Er zijn geen weigeringen van opname om financiële reden.
Legende
- Geen opmerkingen
- Tekortkomingen
- Non-conformiteiten
- Onduidelijk / Niet onderzocht
ZORG
Behandeling
Wetenschappelijke aanpak
Voor de evaluatie en de actualisatie van de therapeutische visies van de verschillende behandelafdelingen is het zeer aangewezen om een toetsing te doen aan de richtlijnen van een multidisciplinair kenniscentrum zoals het Trimbosinstituut. In de documentatie wordt de psychoanalytische oriëntatie van de afdeling duidelijk aangegeven en gemotiveerd. In de bevraging blijkt dat er ook gewerkt wordt met de Lacaniaanse variant, evenwel zonder dat dit in de teksten gemotiveerd wordt.
Electro Convulsie Therapie (ECT)
In het ziekenhuis vinden geen ECT’s plaats. Er is hiervoor een samenwerking met een psychiatrisch ziekenhuis in Brugge.
Euthanasie bij psychisch lijden?
Er zijn drie adviezen schriftelijk behandeld door het Comité voor Medische Ethiek (CME) . Het ging om vragen betreffende de ethiek van de gezondheidszorg, onder meer euthanasie bij ondraaglijk psychisch lijden.
Medicatie
Voorschrijfgedrag
Medicatiebedeling
In de procedure m.b.t. geneesmiddelenflow in punt 4 ‘Klaarzetten van medicatie’ wordt aangegeven dat het klaarzetten gebeurt door een verpleegkundige of zorgverpleegkundige met een attest art. 54bis. Hierbij wordt opgemerkt dat medewerkers geregulariseerd via art. 54bis niet de beroepstitel van verpleegkundigen dragen en bijgevolg ook niet in aanmerking komen voor het klaarzetten van de medicatie.
Personeel
Probleem met bestaffing?
De medische bestaffing vertoont aanzienlijke tekorten. Het aantal uren dat de hoofdgeneesheer aan de taak van hoofdgeneesheer besteedt dient opgetrokken te worden tot minstens wat in het referentiekader beschreven is.
Sterke punten
In de operationele doelstellingen is voldoende ruimte voor aspecten van klinische performantie. Het psychiatrisch ziekenhuis Sint Jan besteedt veel aandacht aan het expliciteren van het (psycho)-therapeutisch beleid. De gemeenschappelijke invulling van de “directie patiëntenzorg” samen met de verpleegkundig directeur is positief.
PATIËNT
Wordt het effect gemeten van de behandelingen?
Het ontbreekt aan doelstellingen die actueel zeer relevant zijn op het niveau van de eigenlijke kwaliteit van zorg, met name het toetsen van de behandelpraktijk aan richtlijnen van een kenniscentrum zoals het Trimbosinstituut, en het opvolgen van de ontwikkelingen op het gebied van outcomemeting. De doeltreffendheid van de zorg wordt beperkt opgevolgd (heropnames/ aantal opnames, aantal ontslagen tegen advies en drop outs), men gebruikt nog geen specifieke instrumenten.
Welk effect hadden de behandelingen?
Geen informatie
Peilen naar patiëntentevredenheid
Het gebruik van instrumenten en werkwijzen die kunnen bijdragen tot een evaluatie van de behandelingspraktijk en de resultaten, zoals bevraging van patiëntentevredenheid, dient wat geactiveerd te worden. De tevredenheid van de patiënten werd in het verleden gemeten op basis van een eigen ontwerp van vragenlijst. Het instrument leek niet werkbaar. Momenteel gebeurt de tevredenheidsmeting bij de klanten niet systematisch.
Patiëntenrechten respecteren
De functie van externe ombudspersoon wordt nauwelijks toegelicht in documenten die de patiënt ontvangt bij een opname in het ziekenhuis. Er wordt enkel een kleine folder overhandigd, die ter beschikking wordt gesteld vanuit het Overlegplatform. De externe klachtenprocedure en de functie van de externe ombudspersoon worden niet toegelicht in de onthaalbrochure van het ziekenhuis. Een klacht aan de ombudspersoon dient overgemaakt te worden aan de hoofdverpleegkundige die een eigen circuit volgt. De daaropvolgende week volgt een terugkoppeling. Met deze werkwijze heeft de ombudspersoon niet de mogelijkheid om ongehinderd in contact te treden met alle bij de klacht betrokken personen en kan zij haar rol als bemiddelaar niet opnemen.De nieuwe klachtenprocedure dient aangepast te worden.
Betrekken patiënt
Twee weken na opname is er een eerste multidisciplinaire indicatiestelling op een teamvergadering, waar alle waardedomeinen aan bod komen. Een behandelplan wordt opgesteld dat vervolgens wordt voorgelegd aan de patiënt door de volgverpleegkundige. Vervolgens is er op regelmatige basis en indien nodig een patiëntenbespreking waar de problemen uitgediept worden én een evaluatie van het behandelplan met oppuntstelling. Patiënten worden nauw betrokken bij de opmaak en de evaluatie van het behandelplan.
Betrekken van familie
Tenzij de patiënt anders bepaalt, is het betrekken van de familie in de behandeling van de patiënt een optie in het ziekenhuis. Op de Sp-dienst is de betrokkenheid van de familie intensief. Eenmaal per maand wordt de patiënt multidisciplinair besproken met betrokkenheid van een familielid. Op de kliniek zijn de artsen aanspreekbaar voor de familie, hierbij rekening houdend met de wens van de patiënt. Op indicatie worden koppelgesprekken gevoerd. Het actief betrekken van de patiënt bij het behandelplan is een operationele doelstelling 2012, en het zelfde geldt ook voor het betrekken van familie.
ISOLATIE EN DWANG
Algemeen
Aantal isolaties en fixaties
Aantal afzonderingen: 54 in 2011. Aantal patiënten: 31. Langer dan 24 uur: 18
Aantal agressie-incidenten
Het aantal valincidenten, agressie-incidenten, medicatie-incidenten wordt opgevolgd, geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd.
Infrastructuur
Afzonderingskamers
In de isolatiekamer is aan het bed geen oproepsysteem voorzien.
Beleid
Beoordeling isolatie- en fixatiebeleid
In de procedure fixatiearm beleid bij ouderen wordt het volgende vermeld: “ De toepassing van de maatregelen valt onder de verantwoordelijkheid van de verpleegkundigen, (ook zorgkundigen art. 54 bis, kinesisten, paramedici kunnen deze handelingen uitvoeren). Het uitvoeren van vrijheidsbeperkende maatregelen is een verpleegkundige handeling. Deze handeling kan door een zorgkundige worden uitgevoerd mits voldaan wordt aan de voorwaarden gesteld in het K.B. m.b.t. zorgkundigen (Art. 2 en art. 3). Paramedici en kinesisten kunnen deze handeling niet stellen tenzij zij een opleiding tot zorgkundige hebben gevolgd.
Sterke punten
Er zijn permanente werkgroepen betreffende crisisinterventie/agressiepreventie en fixatiearm beleid bij ouderen waar continu gewerkt wordt aan het optimaliseren en het implementeren van de bestaande procedures. De onderscheiden werkgroepen denken ook mee na over specifieke vormingen. Er is aanwezigheid van somatische artsen in dit ziekenhuis. Hieraan gekoppeld is te vermelden is dat voorzien wordt in een tweede wachtdienst: naast de psychiatrische is er ook een somatische, wat zeer uitzonderlijk is.
SUÏCIDE
Aantal zelfdodingen
Het aantal suïcides in 2010 was 1, in 2009: 1 en in 2008: 0.
Beoordeling suïcidepreventiebeleid
De instelling beschikt niet over een uitgeschreven beleid en een specifieke opleiding van het personeel over suïcidepreventie. Het suïcidepreventiebeleid beperkt zich tot een suïcideinterventieprotocol.
Sterke punten
Het ziekenhuis ontwikkelde samen met het CGG en het algemeen ziekenhuis een zorgtraject suïcidepreventie voor het Meetjesland. Bij een volgende vergadering wordt de visietekst ondertekend. Er zijn permanente werkgroepen betreffende suïcidepreventie waar continu gewerkt wordt aan het optimaliseren en het implementeren van de bestaande procedures.
INFRASTRUCTUUR
Comfort
Op enkele gebouwen na is de infrastructuur volledig vernieuwd. Het is een mooie campus. De gebouwen zijn proper en goed onderhouden.
Privacy
In de meerpersoonskamers kan de privacy van de patiënten niet verzekerd worden. Meerdere eenpersoonskamers hebben toegang via de sanitaire ruimte, wat ook niet tegemoet komt aan de privacy van de patiënt.
Het volledige inspectieverslag vindt u hier.
De Morgen maakte per instelling een rapport. Onze werkwijze vindt u hier.
Reactie ziekenhuis
Het rapport van De Morgen over ons ziekenhuis is gebaseerd op een audit uit 2011, waardoor de informatie verouderd is: immers, non-conformiteiten en tekortkomingen werden ondertussen rechtgezet, genuanceerd of geremedieerd. Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid besliste om de erkenning van het ziekenhuis te verlengen en reageerde positief op de reeds geleverde inspanningen. Sommige items nam het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid zelf mee voor uitklaring binnen de administratie omdat de regelgeving soms onduidelijkheid creëerde, bv. het item mbt de medische bestaffing onder het hoofdstuk ‘zorg’ in ons rapport. Tenslotte investeerde het ziekenhuis in de verdere uitbouw en verankering van opgemerkte sterktes. Ingaand op het rapport wensen we volgende aanvullingen te maken: Het evidence based karakter van de behandeling blijkt o.a. uit de conceptnota’s van onze klinieken en uit de beleidsvisies inzake agressie, suïcide e.a. Hierin wordt gestreefd naar een evenwicht tussen evidence-, practice- en value-based visies waarin menswetenschappelijke en neurowetenschappelijke invalshoeken evenwaardig worden benut. Anderzijds stellen we vast dat richtlijnen (bv. Trimbos-instituut) vaak een ééndimensioneel type aandoening beschrijven (bv. depressie) terwijl de doelgroep van ons ziekenhuis veelal bestaat uit personen met ernstige – en vaak multipele - psychiatrische aandoeningen. Inzake euthanasie hanteert het ziekenhuis reeds enkele jaren een leidraad met aandacht voor wettelijke, ethische en procedurele aspecten. Inzake medicatiebedeling stellen we duidelijk dat medicatie enkel wordt klaargezet én verstrekt door bevoegde personen. Inzake effectmetingen investeerden we de voorbije jaren nog meer in kwantitatieve en kwalitatieve methoden: systematische tevredenheidsmetingen bij patiënten, multidisciplinaire teambesprekingen, intervisie, behandelplanning samen met de patiënt, deelname aan het VIP²-project (Vlaams indicatorenproject), e.a. Inzake patiëntenrechten krijgt de patiënt bij de opname informatie over de klachtenprocedure, de functie en contactgegevens van de ombudspersoon. Tevens hangen op alle afdelingen dropboxen voor de ombudspersoon en heeft de ombudspersoon vrije toegang tot alle afdelingen, hetgeen zij ook effectief benut. Procedures inzake suïcide(preventie), vrijheidsbeperkende maatregelen, agressiepreventie en-hantering en EHBO werden verder geactualiseerd. Vorming over deze thema’s wordt jaarlijks voor grote personeelsgroepen georganiseerd. Privacy op de meerpersoonskamers werd gerealiseerd, deels door de installatie van schermen, deels door een grondige renovatie van het gebouw met als resultaat meer éénpersoonskamers.Deze online productie kwam mee tot stand met de hulp van Sien Wevers, Elisa Schanzer, Jolien Roobrouck, Lieven Miguel Kandolo, Mari Goossen, Goele Vandenberghe, Dylan Meert en Emily Van Campenhout.
