Met een extra laag thermokleding kun je de kachel makkelijk 4 graden lager zetten

Door de hoge energieprijzen is de kachel hoog zetten niet altijd een verstandige optie. Als je niet rillend van de kou op de bank wilt zitten, biedt thermokleding een uitkomst. Welke thermokleding werkt het best en hoeveel kun je potentieel bezuinigen?

Sinds de opkomst van de centrale verwarming worden onze binnenruimtes zo behaaglijk mogelijk gemaakt. ‘Dit heeft een voordeel, want als ons lichaam niet bezig is met opwarmen of afkoelen, functioneren we beter en zijn we productiever’, zegt thermofysicus Boris Kingma van het Nederlandse onderzoeksbureau TNO. ‘Maar we zijn hierdoor ook afhankelijk geworden van de omgeving en verleerd hoe we onszelf goed warm kunnen houden.’ En dat is niet meer houdbaar in deze energiecrisis.

Het menselijk lichaam is in potentie een prima kachel. Zelfs als we stilzitten produceren we ongeveer 100 watt aan warmte, te vergelijken met drie brandende waxinelichtjes. Met goede kleding kunnen we ons lichaam isoleren zodat we deze warmte niet verliezen. Kingma: ‘Eigenlijk gaan we terug naar hoe onze voorouders het deden. Dankzij het dragen van pelzen en wol hadden ze minder voedsel nodig om zichzelf warm te houden. Een enorm evolutionair voordeel.’

We hoeven niet in berenvellen gehuld naar kantoor als de thermostaat daar een standje lager staat. Kleding heeft ook technologische vooruitgang geboekt, zegt Johanna Louwagie, industrieel ingenieur bij de Textielgroep van de Universiteit Gent. ‘Speciale thermokleding is veel lichter en kun je onder je kleding dragen als isolatiemateriaal. De thermokleding is meestal gemaakt van wol of acryl’, zegt Louwagie.

‘Die materialen bestaan uit vezels met een schubbige structuur, waar lucht in gevangen blijft. De isolatie komt niet alleen van de textielvezel zelf, maar evenzeer van de luchtlagen tussen en in het textiel. Stilstaande lucht is een zeer goede isolator.’

Louwagie: ‘Omdat thermisch ondergoed strak om het lichaam zit, vormt het een dunne isolerende laag die snel opwarmt.’ Dit in tegenstelling tot loszittende kledingstukken, of een grof geweven stof die vooral als je beweegt warme lucht laat ontsnappen. Het is volgens Louwagie belangrijk om te ontdekken waar je eigen warmtelekken zitten. ‘Zit je hemd niet goed in je broek of zijn je mouwen te wijd? Hier verlies je potentieel veel warmte door.’

Amerikaanse leger

Ook vochtige kleding, zoals zweetsokken, kunnen veel warmte verliezen. Vocht is, in tegenstelling tot lucht, juist een goede geleider van warmte. Hierom heeft synthetische thermokleding die bedoeld is voor sporten vaak een speciale laag met minuscule poriën. Die houden de wind tegen, maar laten waterdamp wel ontsnappen, waardoor je kleding langer droog en dus warm blijft.’

Toch is dergelijke ‘hightech’-kleding overbodig voor thuis op de bank, zegt Kris de Decker, auteur en oprichter van Lowtech Magazine, een online tijdschrift met simpele alternatieven voor hightech. ‘Als je weinig beweegt zweet je ook niet. Dan is een katoenen onderlaagje onder je gewone kleding net zo effectief om een comfortabel microklimaat voor jezelf te creëren en zo flink te besparen op je energierekening.’

Volgens De Decker heeft zelfs een kleine wijziging in kleding een ingrijpend effect op de benodigde verwarming. ‘Hoeveel precies kun je uitrekenen met behulp van clo-waarden. Dat is de isolatiewaarde van een kledingstuk, bepaald door de dikte, het materiaal en de mate waarin het kledingstuk bedekt’, legt De Decker uit. Omdat clo-waarden zijn bedacht door het Amerikaanse leger, komt een kledingisolatie van 1 clo overeen met een typische uitrusting van een militair uniform, inclusief ondergoed. Draag je dit, dan heb je een binnentemperatuur van 21 graden nodig om comfortabel tv te kijken.

‘Ieder persoon ervaart temperatuur anders’, zegt De Decker, ‘maar als vuistregel geldt dat een verandering van 1 graad in temperatuur een verhoging of verlaging van 0,18 clo in kledingisolatie vereist om comfortabel te blijven.’ Als je de originele outfit van 1 clo aanvult met een hemd met lange mouwen, een lange onderbroek en dikke sokken, stijgt de clo-waarde naar 1,7 clo. De Decker: ‘Dit maakt het mogelijk om de binnentemperatuur te verlagen naar 17 graden. Dat betekent dus een energiebesparing van 30 tot 40 procent.’

Clo-waarden, of de Britse variant TOG, staan op dit moment vooral op labels van kleding bedoeld voor werken, sporten en slapen in de kou. De Decker is er groot voorstander van om dit ook bij gewone kleding te doen. ‘Er zijn databases met exacte clo-waarden, maar die zijn hartstikke duur.’ Voorlopig kom je met gezond verstand en experimenteren al een heel eind.