Kunnen we onze kinderen verbieden te tiktokken?

Eindeloos filmpjes kijken en onderwijl je privacy te grabbel gooien, terwijl je ook iets nuttigs kunt doen in die tijd. Heel wat ouders maken zich zorgen over wat hun kroost uitspookt op TikTok, sommigen overwegen zelfs een verbod. Maar heeft dat ook zin?

Gekke dansjes of spannende challenges, maar ook lifehacks of grappige dierenfilmpjes. Op TikTok komt alles voorbij. “Onze kinderen van 10 en 13 jaar brengen elke dag een paar uur door op TikTok”, vertelt een vader. “Nadat we hoorden dat er verschillende redenen zijn om te stoppen met TikTok, onder meer vanwege privacy, zijn we daarover na gaan denken.”

De ouders hebben hun kinderen gevraagd om TikTok van hun telefoon te verwijderen. “Dat viel niet in goede aarde. Ze kwamen met allerlei argumenten waarom ze dat per se níét willen. Zoals: het kan geen kwaad, iedereen gebruikt het, ik leer veel van TikTok en ga zo maar door. Ons bekruipt het gevoel dat het meer is dan gezellig tijdverdrijf. Zijn ze een beetje verslaafd? Dan voelen we nog meer urgentie om de app te verwijderen. Of gaat dat te ver?”

Drie kwartier video’s kijken

De Nederlandse mediapedagoog Marije Lagendijk snapt de terughoudendheid van ouders wel. “Er is veel te doen over TikTok. We vinden het niet oké dat er veel informatie wordt verzameld over de gebruikers. Dat doen Instagram en Facebook overigens ook, maar dat voelt voor mensen anders omdat deze bedrijven in het Westen zitten en TikTok uit China komt. Daarnaast is de app zo gemaakt dat je algauw wordt verleid om langer te blijven hangen dan eigenlijk de bedoeling was.”

Je kunt TikTok wel verbieden, maar het is beter om je kinderen te leren verstandig om te gaan met de app. “Leg uit wat de risico’s zijn, welke informatie je wel of niet mag delen, of je zelf in beeld verschijnt”, zegt Kelly Roelofs van Stichting Be Aware. Zij geven voorlichting aan ouders en scholieren, onder meer over het gebruik van sociale media. “Als je TikTok niet meer mag gebruiken, dan gaat je kind op zoek naar andere apps of platforms om tijd mee door te brengen.”

Lagendijk vindt het ook geen goed idee om TikTok te verbieden, al kent zij wel volwassenen in haar omgeving die bewust socialemediakanalen uit hun leven bannen vanwege de tijd die het hen kost. “Kinderen kunnen zichzelf niet reguleren, daar hebben ze hun ouders voor nodig. Soms geven ze zelf ook aan dat ze het eigenlijk helemaal niet leuk vinden, en dat ze eigenlijk maar een of twee filmpjes wilden kijken en er drie kwartier later nog mee bezig zijn.”

Interesse tonen

Daarmee zijn de kinderen niet meteen verslaafd, alles is erop gericht om de gebruiker vast te houden. Wat ouders waarschijnlijk het meeste stoort, is het feit dat hun kinderen (te) veel gebruik maken van hun telefoon en dat ze op zo’n moment minder contact of aandacht hebben voor hun omgeving. “Dat geldt niet alleen voor kinderen, het is eerder een maatschappelijk probleem”, constateert Roelofs.

En wat levert dat urenlang scrollen op? Lagendijk: “Er kunnen leerzame onderwerpen of inspirerende rolmodellen voorbijkomen. En het levert gespreksstof op onder elkaar. Als je de app verwijdert, missen kinderen echt een deel van hun sociale interactie met anderen. Wil je het beter begrijpen, vraag je kind dan wat ze graag kijken en leuk vinden aan TikTok. Probeer interesse te tonen.”

Ander tijdverdrijf

In die tijd hadden ze ook kunnen sporten of huiswerk maken. Als de balans zoekraakt en je kinderen slechte cijfers halen omdat ze geen tijd meer hebben om te leren, dan is het verstandig wanneer ouders afspraken maken met hun kind, aldus Roelofs.

Het gebruik van de telefoon kun je op verschillende manieren beperken. “Stel een tijdslimiet voor bepaalde apps, bijvoorbeeld niet langer dan een uur per dag. Natuurlijk weten kinderen dat ook te omzeilen, maar dat wil niet zeggen dat je daarom geen regels moet hanteren”, zegt Lagendijk.

“Spreek met elkaar telefoonvrije zones af, bijvoorbeeld aan tafel”, stelt Roelofs voor. “Of leg ’s avonds op een bepaalde tijd allemaal voor een uur de telefoon weg. Dat geldt dan uiteraard ook voor ouders. Je zult op zoek moeten naar een andere manier vorm van tijdverdrijf. Laat je kind zelf kiezen. Misschien komt er weer eens een ouderwets spelletje op tafel.”