Is het gezond(er) om je kraanwater te filteren? Dit zeggen experts

Een gemiddelde Vlaming gebruikt 114 liter water per dag, waarvan 84 liter kraanwater. “Van die 84 liter gebruiken we maar 0,4 liter om te drinken, hoewel iedere volwassene eigenlijk 2 liter drank per dag moet drinken”, weet Carl Heyrman van AquaFlanders. “De Vlaming gebruikt dus relatief veel flessenwater: zo’n 130 liter per jaar. Nederlanders zitten bijvoorbeeld aan amper 24 liter flessenwater per jaar. In Vlaanderen blijft een soort schroom uit het verleden bestaan, terwijl daar absoluut geen reden toe is. Het drinken van kraanwater biedt heel veel voordelen. Het is goed voor het milieu, want je bespaart op verpakkingsmateriaal, het is een gezonde drank die streng gecontroleerd wordt én je bespaart veel geld. Stel dat je elke dag 6 glazen water drinkt. Wie puur van de kraan drinkt zal 321 euro per jaar besparen in vergelijking met wie enkel flessenwater zou drinken”, weet Heyrman.

Wat veel mensen zich dan afvragen: is het nodig om dat kraanwater ook te filteren?

“Kraanwater wordt beschouwd als een voedingsmiddel en moet voldoen aan een hele reeks kwaliteitscriteria, vastgelegd in Europese en Vlaamse reglementering. Het water in Vlaanderen scoort op al die vlakken bijzonder goed. Het is dus perfect drinkbaar, zonder verdere behandeling. Sommige consumenten behandelen kraanwater liever met een waterontharder, om bijvoorbeeld kalkaanslag in de badkamer te vermijden. Maar als we het puur over drinken hebben, dan is ons kraanwater perfect gezond zoals het is. De waterbedrijven hebben ook sterk geïnvesteerd in de vervanging van loden leidingen in het drinkwaternet. De kwaliteit van het kraanwater is zo gegarandeerd tot aan de watermeter. De sector sensibiliseert de gebruikers om ook aandacht te hebben voor de kwaliteit van de eigen binneninstallatie, na de watermeter, door bijvoorbeeld loden leidingen die leiden naar tappunten waarvan gedronken wordt te vervangen.”

Waarom zou je zo’n filterkan, met Brita als bekend merk, toch aanschaffen om kraanwater te drinken?

“Dat is eigenlijk voor niets nodig. Een opmerking die sommige consumenten maken is dat kraanwater naar chloor kan ruiken en smaken. Chloor wordt toegevoegd om de kwaliteit van het kraanwater ook in de leidingen tot aan je huis te garanderen door eventuele bacteriën die erin zouden voorkomen te doden. Die geur en smaak kunnen soms achterblijven, hoewel dat op veel plaatsen in Vlaanderen niet het geval is. Filterkannen neutraliseren die geur en smaak, maar je kunt evengoed een kan kraanwater een halfuurtje in de koelkast plaatsen. De chloor zal zo volledig verdampen. Dat is dus perfect veilig.”

Er zit ook kalk in ons kraanwater. Moeten we ons daar zorgen over maken?

“Ook wat de kalkwaarden betreft moet kraanwater voldoen aan richtlijnen. Overal in Vlaanderen blijven we binnen de norm. De mens heeft trouwens kalk nodig, voor de verzorging van het bottenstelsel. We hebben het nodig als voedingsmiddel. Die kalk halen we voor een stuk uit ons kraanwater.”

We spreken over normen. Ons kraanwater bevat dus wel degelijk een hoeveelheid schadelijke stoffen?

“Vervuiling is iets dat ons overal treft, ook in de lucht. We zijn geen pleitbezorger van extra filters, maar als dat mensen kan geruststellen omdat ze denken dat het extra stoffen gaat tegenhouden, zullen we er ook geen drama rond maken. Je moet wel beseffen dat er een kans bestaat dat er zich op die filter bacteriën kunnen ontwikkelen, wanneer je die toestellen onzorgvuldig spoelt en de filters niet op tijd vervangt. Dan doe je meer kwaad dan goed.”

Wat met microplastics? Zitten die ook in ons kraanwater?

“Het probleem van microplastics is vrij recent naar boven gekomen. Ondertussen komen ze overal voor, zelfs in de lucht die we inademen. Ze vormen een grote bedreiging. Kraanwater komt hoofdzakelijk uit oppervlakte- en grondwater. De filtermechanismen die daarop toegepast worden om het water te zuiveren houden die microplastics tegen. Internationaal onderzoek toont aan dat het aantal microplasticsdeeltjes per liter kraanwater bijzonder klein is. Ik moet daar wel bij zeggen dat de meetmethodes voor microplastics nog niet op punt staan. Verder onderzoek is nodig.”

Mag je kraanwater gebruiken voor babyvoeding?

Let op met de bereiding van babyvoeding, zoals flesjes met melkpoeder. Daarvoor gebruik je het best flessenwater met de vermelding ‘Geschikt voor de bereiding van babyvoeding’. Die flessenwaters kregen een gunstig advies van de Hoge Gezondheidsraad wat betreft de dosis mineralen in water. Staat de melding niet op de verpakking? Hou dan zelf volgende mineralen in het oog om na te gaan of het water kan gebruikt worden of niet.

Kind & Gezin spreekt over water met:
• een laag nitraatgehalte: maximum 25 mg per liter
• een laag natriumgehalte (Na = zout), namelijk minder dan 50 mg per liter. Te veel natrium (zout) belast de nieren van de baby.
• een laag sulfaatgehalte (SO4): maximum 140 mg per liter
• een laag fluorgehalte (F): maximum 1 mg per liter
• een laag calciumgehalte (Ca): maximum 100 mg per liter
• een laag magnesiumgehalte (Mg): maximum 50 mg per liter
• een laag chloorgehalte (Cl): maximum 250 mg per liter
• een laag selenium (Se): maximum 12 mcg per liter
• een totale droogrest (of résidu sec op het etiket) niet hoger dan 500 mg per liter

Waar AquaFlanders niet meteen het gebruik van waterfilters toejuicht, horen we graag toch even bij experts van fabrikant Brita Vivreau Benelux. “Onze filters bestaan hoofdzakelijk uit actief koolstof, wat een absorberende kracht heeft. Als je in het ziekenhuis bent opgenomen met een vergiftiging, krijg je ook actief koolstof toegediend. Onze filter doet eigenlijk hetzelfde. Het werkt in op zware metalen en pesticiden, die in het water aanwezig kunnen zijn. Actief koolstof heeft ook een bepaalde retentiewaarde. Zaken zoals microplastics blijven dus in de filter hangen.”

“Kraanwater is van voldoende kwaliteit, dat klopt, maar de waarden die waterbedrijven en de Vlaamse Milieumaatschappij geven aan ons kraanwater, worden gemeten aan de input. Wat er onderweg met ons kraanwater gebeurt, daar wordt niets over gezegd. Als jij toevallig in een oud gebouw woont waar loden leidingen zitten, dan mag je er zeker van zijn dat je loodwaarden behoorlijk hoog liggen, hoger dan de toegestane hoeveelheid. Onze filter houdt die schadelijke stoffen tegen. Het is wel belangrijk om op tijd de filter te vervangen, want er kunnen zich bacteriën in vormen. We raden ook aan om gefilterd water binnen de 24 uur te consumeren. Die informatie geven we ook mee in onze gebruiksvoorschriften.”

De prijzen

Brita Fill&Enjoy Marella XL Blue: 21,99 euro bij Vanden Borre

Brita vervangfilters: 34,06 euro (6 stuks) via bol.com

Laica Waterfilterfles Flow’n Go + 4 Fast Disk Waterfilters B01AA: 19,95 euro via waterfilterwinkel.com

Vervangfilters: Laica Fast Disk Waterfilter FD03A (3 stuks): 10,95 euro via waterfilterwinkel.com