Casa del ArtistaDe Brontë-zussen
In deze pastorij speelde het leven van de schrijvende zussen Brontë zich af
Waar en hoe leefden beroemde kunstenaars? Deze week: de pastorij van de Brontë-zussen.
Als Genesis en Kate Bush je roman Wuthering Heights verwerken tot popsongs, als Charlotte Gainsbourg en Michael Fassbender gecast worden voor je boekverfilmingen, als er asteroïden vernoemd worden naar je familie, dan weet je: je overstijgt het literaire wereldje.
Nu zijn Charlotte, Emily en Anne Brontë even bekend als Charles Dickens en Virginia Woolfe, maar hun icoonstatus kregen ze echt niet cadeau. Tijdens hun korte leven publiceerden ze elk eerst onder een mannennaam, Currer, Ellis en Acton Bell. En zelfs dan waren de reviews niet mals. Nu zijn vooral de prijzen niet mals. Bij Sotheby’s kan je tot 13 juli bieden op eerste edities van Wuthering Heights van Emily Brontë (1818 – 1848) en Jane Eyre van Charlotte Brontë (1816 – 1855), elk geschat op 120.000 euro.
Goed mogelijk dat The Brontë Society – opgericht in 1893 - zal meebieden. Vroegere topstukken belandden via die weg al in het Brontë Parsonage Museum. Dat is de pastorij in Haworth, waar de zussen vanaf 1820 opgroeiden bij hun vader Patrick, een dominee. Hun jeugd was al even ruw als het heidelandschap in Yorkshire. Mama Brontë stierf heel jong, net als haar twee oudste dochters en haar alcoholverslaafde zoon Branwell. Van de drie schrijvende Brontë-zusjes haalde er niet één de 40. Niemand die ervan opkeek: in de verarmde regio was de dood dagelijkse kost. Zeker met het kerkhof naast hun deur.
De Brontë-zussen waren gouvernantes, tot ze met de erfenis van hun tante Elizabeth hun schrijfcarrière konden lanceren. Elke avond rond 9u, na de huishoudelijke taken in Haworth, bespraken ze hun literaire vorderingen in de woonkamer. “Eén of twee keer per week lazen ze hun schrijfsels aan elkaar voor. Maar volgens Charlotte had hun feedback zelden een effect”, schrijft hun biograaf Elizabeth Gaskell in 1857. Wat wél effect heeft op toeristen: Charlottes originele opklapbare schrijftafel en het doodsbed van Emily. Ze was aan het einde zo mager, dat haar doodskist amper 40 cm breed was.
Wie uit is op details over het liefdesleven van de Brontës, kan beter Jane Eyre, Villette of The Professor lezen dan naar Haworth gaan. Die romans gaan impliciet over de onmogelijke affaire tussen Charlotte en haar (getrouwde) leraar Frans Constantin Héger in Brussel. In haar boek De meester spit Jolien Janzing die geheime relatie meesterlijk uit. Laat die verfilming maar komen.
Brontë Parsonage Museum, Church Street in Haworth. bronte.org.uk
