Huizen onder de brug vind je in Pittsburgh bij de vleet, maar wie wil er wonen?

De Nederlandse fotograaf Teake Zuidema (69) maakte met Under a Bridge een beklemmende reeks over huizen in Pittsburgh die één ding gemeen hebben: ze staan allemaal onder of vlak bij een brug.

Er klopt iets niet, denk je als je de foto’s van Teake ­Zuidema bekijkt. Er kwam geen Photoshop aan te pas, maar de beelden zien er bij momenten behoorlijk surreëel uit. Huizen onder een brug, ze zijn er bij de vleet in Pittsburgh, vertelt de Nederlander die vanwege de liefde voor een Amerikaanse vrouw naar Pittsburgh, Pennsylvania, verhuisde. De stad staat bekend als de City of Bridges, omdat er door het glooiende landschap zoveel valleien moeten overbrugd worden. Zuidema: “Ik heb heel veel reisreportages gemaakt en toen de coronapandemie toesloeg, ben ik in mijn eigen stad gaan rondfietsen. Ik vond die huizen onder een brug heel fascinerend. Wat een vreemde plek om een woning te bouwen, denk je dan. Maar de werkelijkheid is natuurlijk dat die huizen er eerst stonden en dat de bruggen er later gewoon overheen werden gebouwd.” Er is geen of amper stadsplanning in de Verenigde Staten, verklaart hij het vreemde fenomeen. “Stel je voor dat je als jongetje daar moet slapen, terwijl het verkeer boven je hoofd raast. Dat moet toch vreselijk zijn? Het gevolg was dat de meeste bewoners moesten verhuizen.”

Toen hij de reeks publiceerde op een Facebook-pagina waarop foto’s uit Pittsburgh worden gepost, kwamen daar ontzettend veel reacties op, zegt hij. “Iemand schreef dat hij als kind met enkele vrienden over een brug liep en dat ze dan met takken en stenen naar het dak van zo’n huis gooiden. Maar er kwamen ook getuigenissen over mensen die in zo’n huis hadden gewoond. Een bewoner was zwaar aan de drugs geraakt, een andere was overleden aan een overdosis… Heel nare verhalen allemaal.”

Toch mogen we Under a Bridge niet zien als een fotografisch protest tegen de Amerikaanse way of life, beklemtoont hij. “Al zie je in mijn reeks wel de onderkant van de maatschappij, natuurlijk. Door de staalindustrie was ­Pittsburgh ooit een bloeiende stad, maar toen die in de ­jaren tachtig grotendeels verdween, zijn tienduizenden ­mensen weggetrokken uit de stad. Hun huizen bleven gewoon staan en verkommerden, maar werden niet ­afgebroken zoals dat in België of Nederland zou gebeuren. Er is hier zoveel open ruimte dat ze gewoon ergens anders iets nieuws bouwen.”

Heel wat bruggen zijn in slechte staat en dus een inherent gevaar voor de enkelingen die er nog onder wonen, moest hij constateren. “Begin dit jaar kwam president Biden naar de stad om zijn groots infrastructuurplan uit te leggen. De dag ervoor stortte hier de Fern Hollow Bridge in, een 136 meter lange brug waarover iedere dag zo’n 14.000 auto’s reden. Dat onderstreept alleen maar de waarheid van zijn betoog.”

Tot slot: in de Lage Landen is er veel meer interesse voor zijn reeks dan in de Verenigde Staten. “Nederlanders ­verbazen zich erover dat dit mogelijk is, terwijl ze er in Amerika aan gewend zijn om dit te zien. Jammer, maar zo is het.”