Hoe huidverzorging houvast kan bieden

Tijdens maanden van lockdowns speelden we in onze badkamer massaal schoonheidssalonnetje. Peelen, exfoliëren, microneedling... We experimenteerden, met wisselend succes, maar één ding bleef wel hangen: een uitgebreid ritueel voor de spiegel kan ook pure mindfulness zijn. Zeker in crisistijden.

Terwijl ik dit tik, weerkaatsen de letters van mijn scherm op mijn wangen. Ze glimmen van de vaseline. Het goedje was vroeger voor mijn gebarsten lippen en een piepende kastdeur voorbehouden, maar tegenwoordig smeer ik het over mijn hele gezicht, nog boven op mijn hydraterende crème, hydraterend serum en hydraterende mist. ‘Slugging’ heet dat, waarbij je effectief als een slijmerige slak door het leven gaat om TEWL of transepidermal water loss tegen te gaan. Het is een techniek die gepigmenteerde huidjes al decennia toepassen, maar die ik pas ben beginnen te gebruiken toen schoonheidsspecialiste Charlotte Palermino en haar waanzinnige glow dagelijks op mijn scherm begonnen verschijnen.

Palermino is een van de zovele zogenaamde skinfluencers, die via sociale media als Instagram en TikTok een trouwere achterban dan Jezus hebben — al is dat gezien hoe die laatste aan zijn einde kwam niet bepaald een uitdaging. Met een half miljoen kijkers en een diploma cosmetologie bouwde Palermino genoeg krediet op om samen met een dermatoloog haar eigen huidverzorgingslijn te lanceren die ze met niet misplaatste pretentie ‘Dieux’ heeft genoemd. Het Deliverance-­serum en de absurd fotogenieke herbruikbare oogpatches zijn zo populair dat er daadwerkelijk wachtlijsten zijn opgericht om de vraag te kunnen bijhouden. Move over Hermès, we doen aan Huidverzorging nu.

Het lijkt alsof we de voorbije twee jaar collectief naar skincare grepen vanuit de overtuiging dat de weg uit de globale gezondheidscrisis vlotter zou verlopen wanneer je hem dagelijks invet en van oneffenheden ontdoet. Dat is, natuurlijk, niet zo verwonderlijk. De tien minuten die ik aan het deppen, kneden en besprayen van mijn gezicht spendeer, zijn de enige minuten waarop ik niet aan het doomscrollen ben, en omdat ik er echt een tweemaal daags Momentje van maak, werkt het ook als mindfulness. Bovendien is al meermaals bewezen dat structuur en routine een wapen zijn tegen angstige en depressieve gevoelens, vooral in onzekere tijden. Mijn ritueel dat ik iedere avond voor het slapengaan uitvoer, maakt ook dat ik daadwerkelijk beter slaap.

Crisisverwennerij

Tijdens de economische recessie aan het begin van dit millennium riep Leonard Lauder, toenmalig topman van Estée Lauder, de term ‘lipstick index’ in het leven om aan te geven dat consumenten tijdens economisch moeilijke periodes voor een beetje luxe en verwennerij relatief gezien meer geld aan een lipstick willen geven, dan aan duurdere items als schoenen of een handtas. Hoewel de verkoop van lippenstift door die mondmaskers natuurlijk een flinke knauw kreeg, houdt huidverzorging de beautycategorie wel overeind.

De wereldwijde markt van skincare was in 2020 goed voor zo’n 115 miljard euro en verwacht wordt dat ze tegen 2025 maar liefst 160 miljard euro waard zal zijn. Zalando tekende sinds de start van de pandemie een boom van 300 procent op in het beauty-­assortiment, gespecialiseerde cosmeticawebshop Cult Beauty kon op een verdubbeling van het aantal bestellingen rekenen.

De producten die het best verkopen, zijn serums, elektronische tools en chemische peelings. Halverwege de pandemie rapporteerde Google Trends dat opvallend veel mensen de ‘rode peeling van The Ordinary’ (de AHA 30% + BHA 2% Peeling Solution die viraal ging op TikTok) door de zoekmachine haalden. Ook bij Paula’s Choice, een merk dat inzet op gepersonaliseerde en geavanceerde skincare, zag men een merkbare stijging in de interesse naar hun bestseller: de Skin Perfecting 2% BHA Liquid Exfoliant. Volgens Louise Lutke Schipholt, Skincare Education Specialist bij Paula’s Choice, komt dat mede door het ontstaan van maskne; puistjes op de plekken die ingesloten worden door je mondmasker.

“Ook het thuiswerkbeleid heeft invloed gehad op de interesse naar skincare”, zegt Schipholt. “Velen kregen daardoor meer tijd voor zichzelf, waardoor ze hun basisritueel (reinigen, hydrateren, beschermen met spf, red.) konden uitbreiden naar een meer geavanceerde routine die ook boosters, serums of treatments bevat.”

Het is inderdaad opvallend hoe gespecialiseerd onze zoektocht naar huidverzorging is geworden. Waar we vroeger naar bekende merken, fraai uitziende verpakkingen of een goed geurende crème grepen, zullen we vandaag hardnekkig parfums weren, labels lezen en kiezen voor producten met ingrediënten die onze huidtextuur verbeteren (niacinamide), collageen boosten (retinoïden) of de huidbarrière herstellen (ceramiden) die we haast met een witte labojas om de schouders in ons winkelmandje klikken. Gorgeous gorgeous girls draaien hun gezicht weg van de zon in de richting van ledtherapie, discussiëren over de effecten van microcurrents versus gua-sha-massages en doen aan microneedling terwijl ze voor Netflix hangen.

Dat komt doordat de salons waar we doorgaans voor deze meer gespecialiseerde behandelingen terechtkonden gesloten waren, maar vooral doordat huidverzorging al voor de pandemie aan een opmars bezig was. Al in 2019 werd voorspeld dat de ‘glass skin’-trend zou doorbreken, een vlekkeloos glanzende, voluptueus ogende huid die in cellofaan verpakt lijkt, een effect dat je met make-up onmogelijk kan bekomen als het canvas eronder niet onberispelijk is. “Skin is in” kopten lifestylemedia, die vervolgens de effecten van vitamine C en ferulazuur bejubelden.

Geen nattevingerwerk

Professor emeritus Vera Rogiers, vroeger hoofd van het departement In vitro-toxicologie en dermato-­cosmetologie aan de VUB en nog zeer actief, maant toch aan tot voorzichtigheid. “Het is goed dat mensen met huidverzorging bezig zijn, maar het is niet de bedoeling dat ze lukraak gaan experimenteren met bepaalde activa die niet met elkaar gecombineerd mogen worden. Sommige ingrediënten, zoals retinol (vitamine A, red.), worden bovendien beter niet overgelaten aan nattevingerwerk. De bereiding laat je beter door een apotheker doen, op voorschrift van een arts die de gewenning aan retinol door de huid opvolgt. Ook met chemische peelings is het opletten.”

Rogiers zag de afgelopen maanden de effecten van ons veelal ondeskundig gefrunnik van dichterbij. Ook dermatologen melden dat ze meer patiënten zien die hun huidbarrière ernstig beschadigden met microneedlingrollers, te agressieve peelings of een combinatie van contrasterende ingrediënten. “De producten die in Europa verkocht worden, moeten aan strenge voorwaarden voldoen en zijn dus veilig, maar dat wil niet zeggen dat ze allemaal even goed zijn”, zegt Rogiers. Zo kunnen de prijs en kwaliteit van hyaluronzuur of andere antiverouderingsingrediënten serieus schommelen. Duurder is zeker niet altijd beter, maar een crème van een paar euro’s die meer belooft dan alleen hydratatie, zal niet altijd doen wat je hoopt. De professor raadt dan ook aan om niet zelf te gaan experimenteren met actieve ingrediënten die je online toevallig goedkoop op de kop kan tikken. Hou je aan zorgvuldig vooropgestelde schema’s die gecertificeerde merken en dermatologen voorschrijven.

Advies dat in praktijk lijkt omgezet door Routinely, de kersverse Belgisch-Nederlandse cosmeticastart-up die zich specialiseert in zogenaamde smart skincare. Bij het uitgebreide assortiment serums hoort ook een app. Op basis van een vragenlijst kan een algoritme, dat deels door wetenschappers en dermatologen opgesteld werd, helpen om op basis van je huidtype en je levensstijl de juiste routine op te bouwen. De serums van het merk zijn aanvullend op je eigen moisturizer en reiniger.

Transparantie please

De app, die intussen ook op mijn beginscherm prijkt, vraagt je regel­matig om in te checken en stelt realistische doelen op die je eraan herinneren dat je niet na twee dagen al resultaat moet verwachten. Wie toch met vragen zit, kan terecht bij de huidverzorgingsexperts van de klantendienst, die niet aarzelen om je door te verwijzen naar een dermatoloog. “De beauty-­industrie is de snelst groeiende. Met een toenemend aanbod aan cosmetica is het voor consumenten belangrijk om te weten waar ze op moeten letten”, klinkt het bij Routinely. “Transparantie over ingrediënten, productie, duurzaamheid en ook wat bepaalde termen betekenen, wordt steeds prangender. Wij willen gebruikers door de bomen het bos weer laten zien.”

Het kan behoorlijk imponerend zijn om in de wereld van huidverzorging te duiken, met ontelbare producten die je allemaal het walhalla beloven, maar in feite komt het, net zoals bij alles in het leven, op hetzelfde neer. Ook een gezonde huid behoeft gezond verstand.

Of om mijn skincare fairy god­mother Charlotte Palermino te citeren: “This isn’t spin class, it’s your face. If it burns, wash it off.”

Zo bouw je je eigen ritueel op

1. Leer je huid kennen

Wat bij de ene wonderen doet, kan bij jou voor hardnekkige uitslag zorgen. Achterhaal dus eerst wat je huidtype is. Een goede truc is om je gewassen gezicht een uurtje aan de lucht te laten en te kijken hoe je huid reageert: begint ze te glimmen? Is ze trekkerig? Je kan altijd de deskundige mening van een dermatoloog inschakelen en als je vaak reageert op een product, is een cutane allergietest geen overbodige luxe.

2. Eerst de basis, dan de rest

Er zijn maar drie stappen écht essentieel voor huidverzorging: reinigen, hydrateren en beschermen. Reinigen doe je nooit met warm water en droge huidjes hebben er baat bij om enkel ’s avonds schoongemaakt te worden. Om te hydrateren gebruik je een vochtinbrengende crème die bij je huidtype past en die het liefst ook geen parfum bevat. En jawel, ook in de winter of achter glas is het belangrijk om zonnebescherming (tegen UVA én UVB) als laatste stap in je verzorgingsritueel aan te brengen, bij voorkeur factor 30 of hoger. Zoek je extra voeding, wil je een probleem aanpakken of jezelf verwennen? Dan kan je extraatjes toevoegen. Merken die doelbewust inzetten op het helpen uitbouwen van een huidverzorgingsroutine, zoals Paula’s Choice of Routinely, hebben op hun website of in hun app een handige tool waarmee je kan achterhalen welke producten voor jou in aanmerking komen.

3. Heb geduld

Het duurt een aantal weken eer je echt resultaat mag verwachten van een nieuw product. Probeer daarom niet elke week iets extra’s uit, want anders weet je niet welke toner je die glow, en welk serum je die onderhuidse bobbeltjes heeft gegeven.

4. Less is more

Ook al heb je alleen maar goede producten, als je ze verkeerd gebruikt, kan het alsnog misgaan. Respecteer allereerst de volgorde, doorgaans op basis van consistentie: van dun naar dik dus. Eerst een cleanser, dan een toner, dan een serum, dan een crème. Combineer niet veel activia en volg het schema dat je door het merk of de dermatoloog wordt aangeraden. En probeer je routine niet te vaak overhoop te gooien. Als je tevreden bent van een bepaalde moisturizer, blijf daar dan gewoon bij en laat de trend­wagon passeren.

5. Verwacht geen mirakels

Een verzorging vinden die bij jou past, kan wel degelijk een groot verschil maken in hoe je huid eruitziet, maar mirakelcrèmes of -serums bestaan niet. Je genen en hoe (gezond) je leeft, spelen ook een grote rol. Met andere woorden: als je overleeft op koffie, zal dat hydraterende serum niet bijster veel kunnen veranderen, een verstokte roker zal niet waanzinnig veel meer gebaat zijn met een antiagingproduct. Staar je niet blind op anderen, zeker niet op sociale media waar filters ook een rol spelen, en geniet ook van het ritueel op zich.