Handleiding voor de échte wandelaar: deze tips & tricks maken je tocht beter

Niets zo leuk om in conditie te blijven en te ontspannen als een stevige wandeling. Maar dan wel eentje die tot in de puntjes is voorbereid. Met deze tips & tricks, bijvoorbeeld.

De juiste schoenen = goed begonnen

Wat banden zijn voor een auto, dat zijn schoenen voor de wandelaar. Hoe vind je de juiste? Wietse Claes, sales expert trekking van A.S.Adventure, weet raad. “Heel belangrijk: koop niet zonder te passen. Je voeten moeten nog wat bewegingsvrijheid hebben omdat ze tijdens het wandelen een beetje opzwellen. Ga daarom ’s avonds passen, dan zijn je voeten het dikst. Wanneer je nog een vinger achter je voet krijgt als je veters niet zijn dichtgeknoopt, heb je de juiste maat te pakken.”

Wandelschoenen worden naargelang hun soepelheid in categorieën ondergebracht. Een soepele A-schoen is voor vlak en licht heuvelachtig ­terrein, B voor laaggebergte, C voor hooggebergte en D voor gletsjers. Claes: “Met een A-schoen, of die nu hoog of laag is, kan je overal in België terecht. Ze sluiten bovendien het meest aan bij de schoenen die je gewend bent. Of je opteert voor een hoge of lage schoen hangt van het terrein af. Hoe onstabieler, hoe meer baat je hebt bij een hoog exemplaar.”

Vaak vergeten: goede wandel­kousen die het vocht reguleren. “Katoenen sokken worden nat van het zweet, waardoor je huid weker wordt en de kans op blaren vergroot. Ook wandelstokken kunnen nuttig zijn, ongeacht je leeftijd. Zodra je wat zwaarder geladen bent of veel hellingen aandoet, zorgen ze ervoor dat je lichaam een rechtere houding aanneemt. Bovendien beschik je over vier in plaats van twee steunpunten.”

Draag zorg voor de natuur... en voor elkaar

Niets zo ergerlijk als een natuurwandeling die ontsierd wordt door achtergelaten afval. We gaan ervan uit dat u zo fair bent om geen spullen achter te laten, maar respect voor de natuur tonen gaat verder dan dat. Raap bijvoorbeeld eens een snoepwikkel op die een snoodaard liet vallen. Blijf op de aangegeven route – kwestie van geen planten te vertrappelen – en neem evenmin ‘souvenirs’ mee voor thuis. En hoe schattig die eenden of lammetjes ook zijn, ze voederen is echt niet nodig. Heeft u een hond, hou die dan aan de leiband.

Ook uw medewandelaars verdienen het om met de nodige egards te worden benaderd. Knik of glimlach als u anderen kruist, praat niet te luid en blokkeer de weg niet als u pauzeert. Respecteer de voorrangsregels – ja, ook bij het wandelen bestaan die. Zo heeft wie stijgt voorrang op wie daalt, ook bij een heuveltje of een duin. Wandelen op een smal pad doet u aan de rechterkant. Voorbijsteken gebeurt langs links, net zoals met de auto. Een ‘pardon’ om uw komst aan te kondigen kan daarbij nooit kwaad. Vergeet ook de huidige anderhalve­meterregel niet wanneer u iemand kruist. Bent u in groep, ga dan desnoods even achter elkaar lopen.

En veiligheid voor alles: stap bij voorkeur aan de linkerkant van de rijbaan als er geen voetpad is. Zo ziet u verkeer aankomen.

Vertrouw niet zomaar op 4G, koop een goede kaart

Voor wie gaat trekken in natuurgebied is een goede (staf)kaart geen overbodige luxe. Tenzij u per se het nieuws wilt halen in een item over verdwaalde wandelaars. Bestudeer de route op voorhand, zo hoeft u niet om de vijf minuten de kaart open te vouwen. Bijkomend voordeel van een gedrukte kaart: 4G is niet nodig (handig wanneer er geen bereik is) en de batterij van uw gsm wordt geen bron van stress. Gebruikt u wel graag uw telefoon, dan is ‘GPX viewer’ een goeie, batterijvriendelijke app die geen bereik vereist.

“De kans dat je in Vlaams natuurgebied verloren loopt, is eigenlijk erg klein”, zegt Bart Vandevoorde van Natuurpunt. “Doorgaans moet je de aangegeven paden volgen en die leiden altijd wel ergens naartoe. In Nederland zijn er wél zogenaamde struingebieden waar geen paden zijn en daar kan het wel eens misgaan. Zoek onderweg naar referentiepunten die je kunnen helpen de weg terug te vinden. Of opteer om te wandelen met kompas en kaart. Een stafkaart lezen is niet zo evident, oefen dus vooraf.”

Panikeer vooral niet wanneer u de weg kwijt bent, want even verloren lopen kan net heel leuk zijn. En laat u leiden door uw zintuigen. Vaak ontdekt u net dan de leukste plekjes: een pittoresk cafeetje, een godvergeten kapel of een prachtig uitzicht. Of zoals auteur Mandy Hale het schreef: Sometimes it takes a wrong turn to get you to the right place.

Maak er een work-out van

Niet alleen het juiste schoeisel is belangrijk; ook de houding tijdens het stappen is van cruciaal belang. “Hou je schouders laag – trek ze dus niet op – en beweeg losjes met de armen”, zegt Seppe De Baerdemacker, personal trainer bij Peak Coaching. “Kijk niet naar beneden maar recht voor je uit, zeker als je in de natuur gaat wandelen. Op die manier maak je extra dopamine aan. De buikspieren opspannen hoeft niet: ontspan je lichaam, dan beweegt het vanzelf op een natuurlijke manier.”

Ook leuk én pittig: intervalwandelen, zeker als joggen niet aan u besteed is. De Baerdemacker: “Wandel een uur lang één minuut snel en vervolgens één minuut traag, al kan je het ook in reeksen van tien minuten doen. Het belangrijkste is dat je variatie ­aanbrengt, je hoeft dus niet altijd ­hetzelfde schema aan te houden. Blessures en rugklachten vermijd je door vóór het wandelen de heupen los te maken. Zorg vooraf dat je lichaam het warm krijgt door enkele squats te doen of even met de armen te zwaaien. Nuchter wandelen kan goed doen omdat je zo je bloedsuikerspiegel laag houdt, waardoor je meer vet verbrandt en meer energie krijgt. Hou het de eerste keer wel rustig.”

Boost je mentale welzijn

Luc Mastelinck, coach in de natuur bij blad-veer.be: “Wandelen bevordert het zogenaamde BIPS-effect, wat staat voor Brain Improvement Processing System. Er gaat meer zuurstof naar je hersenen, wat hetzelfde opladende effect geeft als enkele uren slaap.”

Weet: de heilzame effecten van de natuur starten pas na een half uur. Mastelinck: “Een uur tot anderhalf uur wandelen doet al veel. Concen­treer je in het begin op een van je zintuigen om de overgang naar de natuur wat makkelijker te maken. Kijk bijvoorbeeld goed rond. Daardoor ga je automatisch rust ervaren. Dat effect geldt zeker als je op een nieuwe plek komt. Of doe je vertrouwde wandeling eens in omgekeerde richting. Een ander zicht leidt ook tot frisse inzichten.”

Piekert u over iets? Schrijf de vraag dan vooraf zo duidelijk mogelijk op. “Ga vervolgens wandelen en bekijk het papiertje nadien nog eens. Grote kans dat je dankzij het effect van de natuur op lichaam en geest tot een nieuw inzicht komt. Bovendien zal je stressniveau gedaald zijn waardoor je makkelijker kunt loskomen van muizenissen in je hoofd.”

En hoe evident het ook klinkt: denk aan uw comfort. “Draag de juiste kledij en een pet om te vermijden dat je bril nat wordt wanneer het regent. Zorg voor de nodige drank en voedsel, zodat alle voorwaarden vervuld zijn om te werken aan je mentale welzijn.”

Spot het ganse jaar dieren

Dat er in de winter amper vogels of andere dieren te spotten zijn, is een misverstand. Omdat de bomen dan kaal zijn, is het zelfs stukken makkelijker om een roodborstje of pimpelmees te ontdekken. Wie de moed heeft om vroeg uit bed te kruipen, kan zelfs uilen en vossen tegenkomen. Ook leuk: in de sneeuw sporen van dieren volgen. Hou u stil, draag onopvallende kledij en neem een verrekijker mee. Maak van het spotten geen doel op zich, kwestie van niet ontgoocheld te zijn als de beestjes niet willen meewerken. Zie het eerder als een leuke extra op de wandeltocht.

U wilt weten welke dieren u waar kunt spotten? Op natuurpunt.be vindt u een handige lijst met tientallen Belgische spotplekjes. Ook op wegwee.be ziet u waar in België de kans het grootst is om reeën, vossen, bevers, zeehonden en nog een trits andere beestjes aan te treffen. Uw natuurfoto’s kan u dan weer uploaden op waarnemingen.be, waar u ook kan aangeven waar u die zeldzame vogel precies gevonden hebt.

Probeer het meerdaags

Heeft u de smaak van het wandelen te pakken? Dan is een tocht van meerdere dagen misschien iets voor u. Maar bezint eer ge begint: wie in de natuur gaat trekken, heeft nood aan een degelijke voorbereiding. Oefen een paar keer een stevige wandeling met een volgeladen rugzak – een heel andere ervaring dan wandelen zonder bagage. Check op voorhand waar u al dan niet mag kamperen. Wildkam­peren is verboden in België, maar ons land telt wel zogeheten bivakzones: plekken waar je kort mag overnachten in je eigen tent. De lijst vindt u op bivakzone.be

Neem niet te veel hooi op de vork: beter een realistisch doel stellen dan uren in het donker met de tong op de tenen naar uw kampeerplaats ploeteren. Ten slotte: train de laatste twee weken niet te veel meer, zodat uw lichaam voldoende is uitgerust voor de lange trekking.

Wat u nodig heeft voor en tijdens een meerdaagse trektocht vindt u op hikingadvisor.be: tips om fysiek voorbereid te zijn, maar net zo goed info over de perfecte tent, trekken met kinderen en de juiste voeding voor onderweg.