Een filosofe over de vraag: ‘Mijn vriend heeft een abonnement op OnlyFans, overdrijf ik als ik me bedrogen voel?’

Dirk De Wachter, Jean Paul Van Bendegem, Katrien Schaubroeck en Johan Braeckman buigen zich beurtelings over een ethische kwestie

De vraag

“Mijn vriend en ik zijn intussen drie jaar samen. Onlangs ontdekte ik dat hij op OnlyFans zit, een site waarbij je je tegen betaling kan abonneren op video’s die iemand post. Die iemand is in dit geval een vrouw die heel expliciete filmpjes online zet en naar wie hij zelfs al een aantal berichten heeft gestuurd – die telkens onbeantwoord waren gebleven.

“Ik geef toe: om tot die ontdekking te komen, heb ik even door zijn telefoon gescrold. Toen ik mijn vriend confronteerde met wat ik had gezien, reageerde hij nogal defensief. Hij was boos omdat ik op zijn telefoon had zitten neuzen en begreep ook niet waarom ik zo aangedaan en gekwetst was door dat OnlyFans-account. Voor hem was er geen verschil met naar porno op grote pornosites kijken. De berichten die hij naar die vrouw had gestuurd, stelden niets voor, beweerde hij.

“Toch voel ik me op de één of andere manier bedrogen door wat ik heb ontdekt. Dat mijn vriend naar porno kijkt, heb ik nooit een probleem gevonden. Maar dat hij er één vrouw voor betaalt, voelt toch wat intiemer dan me lief is, zeker nu het in ons eigen seksleven minder vlot. Is mijn reactie overdreven, of moet ik me toch zorgen maken?”

Het antwoord van filosofe Katrien Schaubroeck

“De vraagsteller lijkt een groot verschil te maken tussen porno kijken en een OnlyFans-abonnement hebben. Dat lijkt misschien een bijzaak, maar eigenlijk is het dat niet. Ik denk dat weinig mensen zich realiseren hoe de pornoindustrie werkelijk in elkaar zit, en dat OnlyFans vaak een stuk ethischer is dan traditionele porno. Er is nog altijd een bedrijf dat het meeste geld binnenrijft, maar er ligt op zijn minst al meer controle bij de vrouw zelf, wat in klassieke porno niet altijd het geval is. De verhalen over onderdrukking en uitbuiting zijn daar legio. Denk maar aan de pornofilm Deep Throat, uit 1972, die onlangs opnieuw in volle aandacht kwam en waarvan hoofdactrice Linda Lovelace meerdere malen heeft gezegd dat ze eigenlijk verkracht werd op scène. Over veel mainstream en gratis pornosites mag dus echt wel een mentaliteitswijziging plaatsvinden.

“Maar laten we naar de essentie van dit vraagstuk kijken: een OnlyFans-­account aanmaken zonder je partner daarvan op de hoogte te brengen, kan zoiets wel? Voor deze man leek het evident dat een OnlyFans-abonnement hebben niet verschilde van naar porno kijken. Als het effectief zo is dat deze man niet doorhad dat hij een grens overschreed, dan lijkt spreken van bedrog me wat verregaand. Bedrog situeert zich nu eenmaal een beetje in een grijze zone. Voor sommige mensen valt ‘met goesting’ naar een andere persoon kijken al onder ontrouw, terwijl anderen flirten nog helemaal oké vinden.

“Vaak ontdek je pas al doende waar jullie verwachtingen daarover van elkaar verschillen, want je kan moeilijk in het begin van je relatie een hele waslijst met gedragsregels opstellen. Het lijkt me vooral belangrijk om op zulke momenten nieuwe afspraken te maken, waaraan je je nadien kunt houden. Als het bijvoorbeeld vooral kwetsend is dat de man in dit verhaal enkele berichten heeft gestuurd naar de OnlyFans-performer, dan zou je daar de grens kunnen trekken. Je zou in dat geval misschien kunnen instemmen met het feit dat hij voor een abonnement betaalt in plaats van een gratis pornosite bezoekt, en dat de vrouw in kwestie daardoor loon naar werk krijgt. Daarin kan je een onderscheid maken.

“Een knak in het vertrouwen hoeft dus zeker niet te betekenen dat jullie met een groot probleem zitten, maar het zou wel een aanleiding moeten zijn om met elkaar in gesprek te gaan. Die gesprekken blijken in de praktijk vaak nogal moeilijk te initiëren. Ik ben op dit moment zelf naar de serie Conversations With Friends (naar het boek van Sally Rooney, red.) aan het kijken, waarin bedrog ook een thema is. Zulke series kunnen een aanleiding vormen om in je eigen relatie te praten over waar jullie grenzen trekken. Het feit dat de vrouw in dit verhaal door de telefoon van haar partner gesnuffeld heeft, lijkt me trouwens voer voor een apart gesprek. Ook daarover moeten in een relatie duidelijke regels gelden. Voor sommige koppels is de telefoon een beetje zoals de post: een soort gemeenschappelijk bezit. Voor anderen is het dan weer hyperpersoonlijk. Het is beter om daar duidelijk over te zijn.

“Nog een laatste toevoeging: in dit verhaal lijkt pornografie iets wat de man vooral op zichzelf beleeft, maar je zou je ook kunnen afvragen of er geen manier bestaat om porno in de relatie en het seksleven van dit koppel te verwerken. Er bestaat meer dan genoeg relatievriendelijke porno, die niet volledig geënt is op de noden van de man. Misschien is het wel interessant om daar samen mee aan de slag te gaan. Zo hoeft pornografie geen negatieve impact op jullie relatie te hebben, maar kan het jullie band net versterken.”