ReportageReizen
De mooiste trektochten van Europa
Beroepshiker Jonathan Vandevoorde zigzagde al meermaals over ons continent. Hij weet dus als geen ander waar u moet zijn voor een onvergetelijke meerdaagse tocht.
Rota Vicentina, Portugal
Over het oude visserspad
Wie van ruige kliffen, diepblauw water, schuimende golven en stille stranden houdt – en minder van resorthotels – komt naar de verlaten kust van de Alentejo. Je kunt er dagen wandelen op de Rota Vicentina, 120 kilometer lang.
Enkele tientallen meters van waar ik sta, scheert een ooievaar met sierlijke vleugelslagen laag over het pad. Ze daalt af naar haar twee grote kuikens in hun wieg op het puntje van een donkere rotsklif, hoog boven de schuimende golven van de Atlantische Oceaan. Eén misstap en zo’n kuiken verdrinkt. Ik sla dit verbluffende tafereel gade tussen Almograve en Cabo Sardão langs wat misschien wel de wildste kust van Zuid-Europa is.
Jaren geleden werden de oude visserspaden door een vereniging van horecaondernemers aaneengeknoopt tot een gemarkeerde route. Voor de diehards werd er nog een historische binnenlandroute van 230 kilometer aan toegevoegd. Je slaapt langs de route in lokale herbergen en B&B’s, of in je tentje.
Ik ben er in juni, en kan je aanraden om in het voor- of najaar te komen, zoals de meeste wandelaars doen. ’s Zomers is het te heet om te wandelen, vooral op de binnenlandroute. In de lentemaanden bloeit de zoutminnende flora uitbundig. Natuur heeft immers de hoofdrol op het hele traject van de Rota Vicentina. Het pad doorkruist grote delen van Parque Natural do Sudoeste Alentejano e Costa Vicentina, 75.000 hectare aan woest natuurschoon langs de kust en in het achterland.
Ik struin langs witte zandstranden en hoog boven chaotische rotsen. De kliffen van donkere leisteen en grauwacke, dooraderd met gekleurde zand- en kalksteenlagen, doen me denken aan half opgegeten brokken Schwarzwaldertorte, schots en scheef en in stukken geplet alsof een peuter voor het eerst een vork heeft gebruikt.
Ik geloof weer in sprookjes. Sinterklaas mag dan wel uit Spanje komen, de ooievaar komt uit de Portugese Alentejo.
Praktisch:
* Casas Brancas verenigt tientallen door particulieren gerunde plattelandsverblijven langs de Rota Vicentina, casasbrancas.pt.
* Etappebeschrijvingen en een kaartje zijn ter plekke te verkrijgen of te downloaden op rotavicentina.com
Karnischer Höhenweg, Oostenrijk/Italië
Oorlogssporen
Niet alleen in Vlaanderen en Noord-Frankrijk werd er in de Eerste Wereldoorlog fel gevochten. Tussen 1915 en ‘18 bezegelden de confrontaties tussen Oostenrijkse en Italiaanse troepen hoog in de Alpen de loop van de huidige landsgrens. De Karnischer Höhenweg volgt de frontlijn, acht à negen dagen of 169 kilometer lang, van hut naar hut. Ook geologisch is het gebied interessant: de bergkam volgt de breuklijn tussen de Europese en de Afrikaanse plaat.
Onderweg kom ik Thomas tegen, die met een schoffeltje in de grond naar iets aan het schrapen is. In de schaduw van de rotswand maakt zijn vriendin aantekeningen op een laptop. De twee archeologen zijn hier op de hoge bergkam gewoon aan het werk, als op een arendsnest hoog boven de bewoonde wereld. Het spectaculaire uitzicht deert hen niet. Ze onderzoeken een ruïne van wat in WO I een barak van het Oostenrijkse leger moet zijn geweest. “Waarschijnlijk voor een vijftiental man. We hebben zelfs een keuken ontdekt”, en hij wijst naar de contouren van een van de ‘kamers’ die nog in de grond te zien zijn. Roestig gerei ligt in doorzichtige plastic zakjes aan de kant van de site, alsof het een forensisch moordonderzoek betreft. Al twee weken zijn ze druk bezig op de berg.
Dit is geen ongebruikelijke ontmoeting langs deze schitterende, meerdaagse bikkeltocht. Loop je hem van west naar oost, zoals de meesten, dan houd je aan je linkerzijde voortdurend zicht op de groene Oostenrijkse bergketens, met hun zacht stijgende hellingen. Aan mijn rechterkant daarentegen rijzen de grillige Dolomietenmassieven in Italië op, steil en dreigend. De trektocht is een dagenlange achtbaan van landschappelijke climaxen, een smal slingerspoor dat het ene uitzichtpunt na het andere aan elkaar rijgt, zigzaggend over de grens tussen Oostenrijk en Italië.
De resten van uit de rotsgrond gehouwen loopgraven, bunkers, schuttersputjes en roestig prikkeldraad liggen werkelijk overal en zijn beschermd oorlogserfgoed. Ik wandel dagenlang met mijn rugzak in het zonnetje, genietend van de mooiste uitzichten die ik in de Alpen ben tegengekomen. Maar ik kan het niet laten voortdurend aan die soldaten te denken, van wie er in de oorlogsjaren meer zijn omgekomen door lawines en bevriezing dan door de strijd zelf. Dát waren pas bikkels.
Praktisch:
* Overnachten doe je in berghutten (reserveren aanbevolen). Bergwandelervaring en een goede conditie zijn vereist, en je mag geen hoogtevrees hebben.
* Een uitstekend gidsje is Trekking the Karnischer Höhenweg (John Hayes).
* Op karnischer-hoehenweg.com vind je interactieve etappekaarten.
Dingle Way, Zuidwest-Ierland
Groene landtong
Hoeveel groene potloden moeten er wel niet in een Ierse kleurpotlodendoos zitten? De schakeringen groen die ik in het landschap langs de Dingle Way te zien krijg, zijn in geen woorden te beschrijven.
De Dingle Way is een 179 kilometer lang gemarkeerd pad in acht etappes dat min of meer de spectaculaire rotskust van Dingle Peninsula (County Kerry) volgt. Onderweg op de bekende wandelroute geniet ik in de zon van de etappe van Dingle Town naar Dunmore Head, naar verluidt de mooiste van allemaal. Ik geloof het graag. Voorbij de baai van Ventry gaat het de hoogte in, boven veldjes en langs stenen muurtjes, voor oneindige vergezichten over land en oceaan. Ik kom ruïnes van clocháns tegen. Die meer dan duizend jaar oude steenmuren zijn nog in goede staat, gewoon omdat ze nooit zijn aangeraakt. Locals geloven immers dat er Aos Si, aardgeesten uit Keltische verhalen, in wonen...
Buitenlandse bezoekers zijn niet zo snel onder de indruk van geesten en worden eerder naar Dingle gelokt door modernere sagen – waardoor de plaatselijke toeristenmachine van bed and breakfasts en bootexcursies lekker door blijft zoemen. Vanaf hier, hoog op de flanken van Eagle Mountain, zie ik bijvoorbeeld in de oceaan de clocháns liggen op het sinistere Skellig Island. Die werden een paar jaar geleden nagebouwd als filmset, wat verderop: ze moesten de kluizenaarswoning van Luke Skywalker in de Star Wars-film The Last Jedi voorstellen. Dunmore Head is daardoor een nog grotere attractie geworden dan het al was. Gelukkig is en blijft de kaap evengoed een van de landschappelijke climaxen op het schiereiland.
Twee dagen later loop ik naar de top van Brandon Mountain, met 953 meter het tweede hoogste punt van Ierland. De berg is genoemd naar een monnik die in het jaar 535 veertig dagen biddend en vastend op de top doorbracht alvorens in een zelfgemaakte sloep het ruime sop te kiezen. Volgens de overlevering zou Brendan the Navigator zeven jaar later de Nieuwe Wereld ontdekt hebben, na tussenstops op de Hebriden, de Faeröer en IJsland.
Hoe hoger ik klim, hoe duidelijker het wordt dat Dingle Peninsula bijzonder is. Als een afgerafelde quiltdeken drijft onder mij de intens groene landtong op een zee van donkerblauw. De atmosfeer is kraakhelder. Ik zou bijna geloven dat ik aan de horizon Amerika zie liggen…
Praktisch:
* Slapen doe je in een van de vele B&B’s onderweg. De beste maanden zijn mei-juni en september-oktober.
*Voor etappebeschrijvingen, links naar logies en een webshop voor gedetailleerde wandelkaarten: dingleway.com
Klostersteig, Duitsland
Riesling & Rijnromantiek
In het Duitse Rheingau wandel je in twee dagen over de Klostersteig langs een zestal kloosters. Maar vergis je niet: in dit golvende landschap langs de Rijn zijn riesling en spätburgunder – de Duitse pinot noir – (af)god nummer één en twee.
Wolfgang Blum, bedenker van de 30 kilometer lange Klostersteig, verkondigt trots: “Rustig aan. Op de Klostersteig moet je de tijd nemen.” Wolfgang is een kwiek en gelovig mens, maar geen ideoloog. “Je hoeft niet religieus te zijn om van deze wandeling te kunnen genieten. Maar een beetje spiritualiteit helpt wel, natuurlijk. Voor wie dagenlang achter een beeldscherm doorbrengt, kan dit een waardevolle ervaring zijn. Mindfulness noemen ze dat nu, geloof ik.” (lacht)
Opvallend aan de Klostersteig: zelfs een analfabeet zou nooit kunnen verdwalen. De bordjes met het logo hangen werkelijk overal. Minder avontuur, maar voor bourgondiërs zoals Wolfgang en ik meer tijd voor de omgeving, voor het pure genieten.
Al gaat het soms pittig omhoog, zoals naar de top van de Hallgarter Zange, met 580 meter het hoogste punt op de Klostersteig. Van hieruit overzie ik de brede Rijnvallei. Het is hartje herfst: zonder twijfel het mooiste seizoen om hier te wandelen. De bodem van de Rijnvallei is een golvende lappendeken van wijngaarden in vaal donkergroen, goudgeel, oranje of knalrood. God is hier met zijn verfdoos helemaal los gegaan.
De streek is de bakermat van de Duitse Rhein-Romantik. In 1802 maakten de dichters Clemens Brantano en Achim von Arnim een reis door de streek en beschreven de schoonheid ervan. Het Rheintal werd een toeristische hotspot voor de jetset. Later heeft ook Goethe, wandelaar bij uitstek, de streek bezocht. Een uitzicht naast het prachtige Schloss Johannisberg is naar hem genoemd: Goethe-Blick. Volgens Wolfgang wordt hier de beste riesling van heel Duitsland gemaakt.
Op de tweede dag is de kolossale abdij St. Hildegard de grote trekpleister, waar de benedictinessen zelf ook wijn maken en niet alleen voor eigen consumptie. Voorbij de abdij laten Wolfgang en ik het Rheindal achter ons. We doorkruisen een bebost plateau dat daarna steil afdaalt naar Assmannshausen, in het diep ingesneden Mittelrheintal: het eindpunt van de Steig. Die laatste vier kilometers zijn wederom een genot: eeuwenoude muurtjes van donkere leisteen houden wijngaarden staande vol frisgeel, goud en rood. Hier regeert die andere krachtpatser uit de streek: spätburgunder.
Praktisch:
* Het Rheingau is met de trein via Keulen en Koblenz bereikbaar. Naar het startpunt, Kloster Eberbach, neem je de bus vanaf station Eltville op de lijn Koblenz-Wiesbaden-Frankfurt. Eindpunt Assmannshausen ligt langs dezelfde lijn.
* Slapen doe je in een van de hotels of B&B’s in de dorpen in de buurt van de wandelroute.
* Over de route: rheingau.com/klostersteig. Over de streek: rheingau.com
