AchtergrondWerkloosheid
Baan verloren? Zo houdt u de moed erin als u werkloos raakt
Wie werkloos raakt, vult zijn of haar dagen al snel met vacatures doorspitten en mails sturen. Drie oud-werklozen vertellen hoe ze probeerden toch te genieten van hun vrije tijd en hoe ze positief bleven ondanks alle afwijzingen. ‘Je moet eerst accepteren dat je werkloos bent.’
Het contract van Nikita Balvert (27) bij een start-up werd aan het begin van de pandemie niet verlengd. Ze zocht zes maanden naar een nieuwe baan en hield de moed erin door te vloggen over haar zoektocht.
“Het was wel even slikken toen ik in een onlinevergadering hoorde dat mijn contract niet werd verlengd. Ik had eindelijk de baan waar ik verder in wilde groeien. Ik was verantwoordelijk voor het opzetten van de klantenservice-afdeling en zag mezelf daar nog jaren shinen.
“Het solliciteren vond ik pittig. Bij elk gesprek wéér uitleggen dat mijn contract niet was verlengd. Omdat ik de weg naar mijn droombaan wilde vastleggen, vlogde ik op YouTube en Instagram. Dit heeft heel veel gedaan voor mijn zelfvertrouwen. Ik voelde me als werkloze namelijk best alleen. Geen werk kunnen vinden, maakte me onzeker. Op social media kreeg ik veel lieve berichten. Hierdoor lukte het om positief te blijven.
“Ook las ik veel om de moed erin te houden, vooral boeken over zelfontwikkeling. Hierdoor ging ik nadenken: vond ik mijn baan écht leuk? Heel eerlijk: ik vond het super om te knallen met gezellige collega’s, maar het was niet mijn droombaan. Ook trok ik me altijd zoveel aan van wat andere mensen dachten, dat probeer ik steeds meer los te laten.
“In totaal had ik negen maanden recht op een uitkering, dus het werd spannend. Het liefst wilde ik werken in de onlinemarketing, maar daar heb ik geen papiertje voor. Na zes maanden vond ik weer een baan in de klantenservice. Het is nog niet mijn droombaan, maar ik weet nu veel helderder wat ik eigenlijk wil; uiteindelijk iets voor mezelf. En ik geloof weer in mezelf.”
Sinds de kredietcrisis dertien jaar geleden, hopt projectleider Mark Kielman (45) van de ene baan naar de andere. Niet omdat hij dat zelf wil, maar omdat zijn werk vaak tijdelijk is. Hoewel hij het liefst een vaste baan heeft, leerde hij te genieten van zijn vrije tijd.
“De laatste keer dat ik werkloos raakte, baalde ik natuurlijk stevig dat het wéér zover was, maar ik sta positief in het leven. Dus daarna vol goede moed weer aan het solliciteren geslagen en proberen te genieten van mijn vrije tijd.
“Wat ik heb geleerd van mijn werkloze periodes: ga vooral niet de hele dag solliciteren, want dat is nutteloos. Dankzij mijn kinderen had ik toch structuur in mijn dag. Nadat mijn dochters naar school gingen, nam ik nieuwe vacatures door en belde ik naar bedrijven voor meer informatie of schreef een brief. Ook voerde ik regelmatig netwerkgesprekken met bijvoorbeeld oud-collega’s en detacheringsbureaus.
“Afwijzingen horen erbij. Ik zag het elke keer als een kans om de volgende keer een nog beter sollicitatiegesprek te voeren. Ik belde altijd het bedrijf om te vragen waarom ik het niet was geworden. Misschien kon ik een cursus doen om bij te leren. Ik hoorde ook weleens dat ik overgekwalificeerd was. Dat is wel wrang, dan is er dus niemand beter. En daar kun je ook niets aan doen.
“Positief blijven lukt beter als je aan jezelf werkt. Zo heb ik een loopbaantraject gedaan. Dat helpt ook om te bepalen wat je voor werk wilt gaan doen. Wil je weer doen wat je altijd voor werk deed? Waar wil je over vijf of tien jaar staan? Als je een baan hebt, sta je daar niet zo bij stil, of je denkt alleen na over kansen binnen de organisatie. Maar als je werkloos bent, kun je eindelijk nadenken of je je misschien wilt laten omscholen.
“Inmiddels heb ik een baan en het vooruitzicht dat ik mag blijven. Daar ben ik heel blij om.”
Toen Anna Staats (30) aan het begin van de coronacrisis werkloos raakte, noemde ze zichzelf voor de grap Toos Werkloos. Inmiddels is dat de naam van haar bedrijf en is ze sollicitatiecoach. Haar motto: om positief te blijven, moet je eerst accepteren dat je werkloos bent.
“Het leek zo leuk dat ik recruiter was voor een Australisch bedrijf, want mijn salaris lag daardoor een stuk hoger. Totdat ik op een ochtend in april hoorde dat mijn werk zou stoppen, de opzegtermijn één week was en ik geen recht had op een uitkering. De paniek sloeg toe. Ik solliciteerde als een malle. Ik reageerde op alles, ook op banen die ik helemaal niet wilde.
“In maart 2019 had ik mijn baan opgezegd om te gaan wonen en werken in Australië. Toen was ik dus ook werkloos, al was het mijn eigen keuze. Hoewel ik binnen anderhalve maand een baan vond, leek het een eeuwigheid te duren. Ik was in Sydney, kon alles doen wat ik wilde, maar genoot er niet van. Ik was heel streng voor mezelf, mocht geen geld uitgeven en was alleen maar bezig met een baan zoeken. Toen ik dus voor de tweede keer werkloos raakte, dacht ik: dit ga ik nu anders doen.
“Omdat ik dit keer geen zin had in een ‘zwaar’ gesprek met vrienden en familie over mijn werkloosheid, keek ik op Instagram of het account ‘Toos Werkloos’ nog beschikbaar was. Toen heb ik dat aangemaakt als grap. Uiteindelijk werd het mijn bedrijfsnaam, inmiddels help ik werklozen met solliciteren.
“Tegen mijn klanten zeg ik: reken ook op afwijzingen. Als je ervan uitgaat dat het jou in één keer gaat lukken, maak je het jezelf wel heel erg lastig.”
Tips van een psycholoog voor werklozen om positief te blijven
Josje Smeets, gelukspsycholoog en auteur van Happy in 100 dagen (2020) tipt om erover te praten met vrienden en familieleden. Je schaamt je misschien, maar het kan opluchten om het toch te bespreken.
Probeer ook te genieten van deze tijd, hoe moeilijk dat ook is. “Veel mensen die ik begeleid, genieten pas van hun vrijheid op het moment dat ze weten dat ze een nieuwe baan hebben. Dat is zo jammer”, zegt Smeets. “Mensen denken dat ze gelukkig worden van plannen maken, in actie komen en dingen voor elkaar boksen. Maar het langetermijngeluk zit ’m juist in tevreden zijn in het hier en nu en dankbaar zijn voor wat je hebt.” Focus op wat goed gaat en dan kom je vanzelf in de actiestand, meent ze.
Een werkdag lang solliciteren, heeft geen nut. Maak liever concrete doelen, tipt ze. Neem je bijvoorbeeld voor om in drie uur twee brieven te schrijven. En stop na die drie uur ook echt. Zo kom je vooruit in je zoektocht, daar krijg je zelfvertrouwen van. Ook lukt het zo beter om los te laten en te ontspannen.
En verder: blijf goed voor jezelf zorgen. Eet gezond, slaap voldoende en sport, want daar krijg je allerlei gelukshormonen van. Ook kun je daardoor beter met tegenslagen omgaan, bijvoorbeeld als je een afwijzing krijgt.