9 designhighlights in Helsinki, hoofdstad van de goede smaak

Als we naar het noorden reizen, moet Helsinki het als citytripbestemming meestal afleggen tegen Stockholm of Kopenhagen. Nochtans is de Finse hoofdstad een bezoek meer dan waard. De modernistische architect Alvar Aalto liet er een flinke erfenis achter en een jonge garde ontwerpers bestrijdt er de lange donkere wintermaanden met kleur en speelsheid. Wij gingen alvast op zoek naar het smaakvolste wat Helsinki te bieden heeft.

Löyly: wellness voor ijsberen

Wanneer je ‘s ochtends langs de kust gaat wandelen, zul je geregeld locals zien die een duik in de zee wagen, zelfs bij temperaturen onder het vriespunt. Wie deze Finse traditie zelf wil ervaren, raden we Löyly aan, een wellnesscomplex met traditionele rooksauna en houtgestookte sauna’s dat ook een buitenruimte en een rechtstreekse toegang tot de zee heeft voor mensen met ijsbeerambities.

Ook zonder bezoek aan de sauna loont een wandeling naar Löyly de moeite, voor zijn restaurant met groot terras en zijn indrukwekkende houten architectuur. Het sculptu­rale gebouw telt ongeveer vierduizend grenenhouten planken en heeft veel weg van een rots aan de kustlijn.

Hernesaarenranta 4, loylyhelsinki.fi

Vintage liefde bij Artek

Wanneer je als designliefhebber naar de Finse hoofdstad trekt, mag een bezoek aan Artek niet ontbreken. Het merk werd in 1935 opgericht door vier jonge idealisten: Alvar en zijn vrouw Aino Aalto, kunstpromotor Maire Gullichsen en kunsthistoricus Nils-Gustav Hahl. Met hun meubelen en expo’s wilden ze een moderne wooncultuur aanmoedigen. De naam Artek is dan ook de samentrekking van de woorden ‘art’ en ‘technology’. Sinds 2006 verzamelt het merk oude Aalto-stoelen en -krukjes, en de laatste jaren ook vintage design van andere, voornamelijk Finse ontwerpers. In 2007 presenteerde Artek tijdens de Milanese meubelbeurs de expo Artek 2nd Cycle om te laten zien dat ‘nieuw’ niet altijd beter is, dat design eigenlijk een leven lang zou moeten kunnen meegaan en door de jaren heen alleen maar mooier wordt. Een gewaagde visie in die tijd. Na een reeks tentoonstellingen investeerde het merk in 2011 in de winkel Artek 2nd Cycle, waar je naast werk van de design heroes ook vintage design van minder bekende ontwerpers kunt ontdekken.

Artek Keskuskatu 1 B, Artek 2nd Cycle Pieni Roobertinkatu 4, artek.fi

Jackie, piekfijne setting voor pizza

Na een middag shoppen in de designwijk kun je bij Jackie neerstrijken voor een drankje, en als je honger hebt, een versgebakken pizza. Op donderdag, vrijdag en zaterdag word je daarbij getrakteerd op een live dj-set. De bar is vernoemd naar het nummer ‘Jackie’ van Scott Walker. Studio Joanna Laajisto kreeg de opdracht om het interieur te ontwerpen. Het werd een kruising tussen een Italiaanse loungebar en een Franse kosmische discobar uit de jaren 60 en 70, waar de bosgroene muren, de lange leren bank, de dj-booth en bar van roodbruin sapellihout en Pipistrello-tafellampen voor een nostalgische sfeer zorgen.

Iso Roobertinkatu 21, jackie.fi

Waw-moment in de Temppeliaukio Church

Dit bouwwerk, ook wel bekend als de Rock Church, is een van de beroemdste architecturale parels van de stad. Architecten van dit complexe bouwwerk, dat in 1969 zijn deuren opende en zijn tijd ver vooruit was, waren de broers Timo and Tuomo Suomalainen. “Het duo had ook al grotten ontworpen voor de Finse defensie. Bouwen met granieten gesteente was voor hen dus niets nieuws”, vertelt customer service manager Heli Suhtala Uvalic. “Ze hielden de rotswanden bewust ruw voor een natuurlijke uitstraling. Toen ze bij het begin van de werken de rots opbliezen, kwam er op de plek waar nu het altaar staat, een vrij glad oppervlak tevoorschijn. Een natuurlijk kunstwerk, ontstaan tijdens de ijstijd, zo bleek.” Het dak is een opgerolde koperen spiraal van 22 kilometer lang, die negen ton weegt en is omgeven door 180 dakramen. Op sommige plekken sijpelt er regenwater naar binnen, dat over de rotswanden zijn weg naar de bodem zoekt. De blauwe banken van berkenhout – typisch Fins – zijn nog de oorspronkelijke. Dankzij de uitzonderlijke akoestiek van het gebouw vinden hier tot vierhonderd concerten per jaar plaats.

Lutherinkatu 3, temppeliaukionkirkko.fi

Sayoy: tafelen met Alvar en Aino Aalto

Geen nieuwkomer, wel een gouden tip voor wie naar Helsinki komt om het werk van Alvar en Aino Aalto met eigen ogen te zien. Het beroemde restaurant met uitzicht op het Esplanadepark verwelkomt zijn gasten al meer dan tachtig jaar. De Aalto’s ontwierpen het interieur tot in de kleinste details. en creërden ook een aantal accessoires speciaal voor het restaurant, zoals de iconische Aalto-vaas (Iittala). Zo’n twee jaar geleden pakten de Britse designers Ilse Crawford en Studioilse het restaurant opnieuw aan, met veel respect voor het oorspronkelijke ontwerp. De bank kreeg bijvoorbeeld een nieuw gestreept jasje van Artek. De gerechten bij Savoy zijn Fins-Frans geïnspireerd, met een Russische touch. Sinds 2019 staat het restaurant onder leiding van de Finse chef Helena Puolakka.

Eteläesplanadi 14, savoyhelsinki.fi

Paimio Sanatorium en zijn kleurenpracht

Buiten de stad, maar zeker het vermelden en een bezoek waard: Paimio Sanatorium (1933). Op dik anderhalf uur rijden van Helsinki ligt dit meesterwerk van moderne en functionalistische architectuur dat een cruciale rol speelde in de internationale carrière van Alvar en Aino Aalto, die alles tot in de kleinste details ontwierpen. Het kleurgebruik in het sanatorium is zorgvuldig afgestemd op zijn inwoners, tuberculose­patiënten in de jaren dertig tot zestig. Het sanatorium, dat sinds enkele jaren in handen is van de Paimio Sanatorium Foundation, is een mooi voorbeeld van het belang van goede architectuur. Binnen­kort opent er op de eerste verdieping een finedining­restaurant en er zijn ook plannen voor een hotel. Komt u liever meer te weten over Aalto binnen de stadsgrenzen van Helsinki? Het privéhuis en de studio zijn ook te bezoeken.

Alvar Aallontie 275, Paimio, paimiosanatorium.com

The Aalto House and Studio Aalto, alvaraalto.fi

Lokal Aleksi: handwerk deluxe

In Aleksanterinkatu, de drukste winkelstraat van ­Helsinki, vind je nog steeds winkels die focussen op duurzaamheid, en, in dit geval, vooral op lokaal geproduceerd handwerk. Lokal Aleksi Shop werkt samen met verschillende ontwerpers die Lokal-­producten in beperkte oplage maken, zoals porseleinen koffiekopjes, linnen theedoeken en houten opbergdozen.

Aleksanterinkatu 13, lokalhelsinki.com

Moderne kunst snuiven in Amox Rex Museum

Dit kunstmuseum in hartje centrum opende in 2018 de deuren en bevindt zich deels onder de grond en deels in het monumentale Lasipalatsi (‘Glazen paleis’) uit 1930. De ondergrondse tentoonstellingsruimtes werden door het Finse architectenbureau JKMM ingericht voor hedendaagse exposities. Ze hebben lichtkoepels die zo geplaatst zijn dat ze uitkijken op herkenningspunten van de stad, zoals de schoorsteen midden op het plein. Bovengronds ogen die koepels als futurische, sculpturen die het plein nieuw leven inblazen. De vaste collectie van het museum omvat vooral Finse moderne kunst uit de jaren 1900. Verder kun je hier terecht voor uiteenlopende expo’s rond schilder- en beeldhouwkunst en video- en installatiekunst.

Mannerheimintie 22-24, amosrex.fi

Kleurenbommetje: Yes Yes Yes

Het doel van dit restaurant? Shockeren! “Ik wilde de inrichting zo kleurrijk mogelijk,” vertelt eigenaar Richard McCormick, “want we kunnen wel wat meer vreugde en pit gebruiken.” Daarom gaf hij designstudio Koko3 de opdracht om een speels interieur te ontwerpen. Vrolijk is dit restaurant met zijn roze jarentachtigstoelen, Miami-­invloeden en felgele toetsen in elk geval. Op de beperkte kaart vind je seizoensgebonden vegetarische sharinggerechten en voor wie moeilijk kan kiezen, is er het suggestiemenu. Richard runt naast Yes Yes Yes ook nog twee andere restaurants in Helsinki: Holiday in een oud pakhuis aan de Katajanokka-haven, en Chéri, een nieuwe brasserie met Parijse invloeden in hartje centrum.

Iso Roobertinkatu 1, yesyesyes.fi

Nog meer moois? Ga eens langs bij...

DESIGNMUSEO De missie van dit museum? Het verzamelen, onderzoeken en tentoonstellen van design. Voornamelijk Fins design, maar er zijn ook internationale werken te spotten.

Korkeavuorenkatu 23, designmuseum.fi

BUD De grens tussen interieur- en modewinkels is al jaren aan het vervagen, maar een bloemenwinkel annex wijn- en cocktailbar komt toch nog als een verrassing.

Uudenmaankatu 11, hellobud.fi

MARIMEKKO FLAGSHIP STORE Designhuis Marimekko goochelt met orinele prints en kleurgebruik. In 1951 opende de eerste winkel de deuren in Helsinki, vol vrolijke jurken en servies. Recent kwam er een nieuwe flagshipstore op een steenworp van die plek.

Pohjoisesplanadi 33, marimekko.com